Marek Nienałtowski
Zastępcze ratusze oleśnickie
26.05.2025 r.
Ratusz oleśnicki ulegał spaleniu przynajmniej trzykrotnie - w 1730, 1823 i 1945 roku (pominięto krótką, roczną przerwę w 1535 r.). Wówczas rolę Ratusza przyjmował któryś z niezniszczonych dużych budynków przyrynkowych - można je nazwać zastępczymi ratuszami. Po spaleniu Oleśnicy w 1730 r. ratusz odbudowano dopiero w ok. 1750 r. Przez ten czas rolę ratusza spełniał budynek Rynek 30. Był on też spalony, jak inne budynki w rynku, ale zapewne jako pierwszy został odbudowany. O tym, że tak było, świadczy poniższe ogłoszenie.
![]() |
![]() |
Źródło: Lokomotive an der Oder z 15.03. 1862 r. |
Budynek przy Rynek nr 30 |
W powyższym ogłoszeniu napisano, że atelier fotograficzne mieściło się Rynku 30 w starym Ratuszu. Czyli w tym budynku urzędował burmistrz i jego współpracownicy. Wtedy nazwę stary Ratusz mieszkańcy kojarzyli z tym budynkiem, gdyż już w 1823-1826 r. istniał kolejny zastępczy Ratusz.
22-23 marca 1823 r. spłonął Ratusz z wieżą i 82 domy w mieście. Szczęśliwie nie spłonął murowany budynek Rynek 56 będący instytucją kredytową ziemstwa oleśnicko-milickiego (Oels-Militscher Fürstentumslandschaft) w skrócie Landschaft. Do niego przeniósł się burmistrz i pracownicy miejscy w 1823 r. W 1824 r. zaczęto odbudowę ratusza i niektórzy pracownicy mogli sukcesywnie przenosić się do odbudowanych pomieszczeń. Zakończono odbudowę w 1826 r.
Landschaft istniał w tym budynku do 1901 r. i potem odkupił go kupiec Tockuss. Na fragmencie widokówki widać jego sklep
tekstylny, w którym w latach
1823-1826 mógł urzędować burmistrz wraz ze współpracownikami
W styczniu 1945 r. w trakcie przedzierania się przez miasto wojsk niemieckich uległa spaleniu część Ratusza. Budynek nie był używany przez Armię Czerwoną i dalej ulegał zniszczeniom (bombardowaniu). W 1945 r. nie nadawał się do użytkowania.
Polskie władze pojawiły się w Oleśnicy 29-30 kwietnia 1945 r. Burmistrz Mieczysław Piasecki ze współpracownikami zajął pomieszczenia w budynku Rynek 48, który wydzielił mu Komendant Miasta.
![]() |
![]() |
Budynek, w którym urzędował burmistrz M. Piasecki po przyjeździe do Oleśnicy |
Budynek, w którym burmistrz Oleśnicy urzędował w latach 1945-1964 wraz ze starostą |
Razem z burmistrzem będzie urzędować Pełnomocnik rządu R.P. na obwód XI Dolnego Śląska w Oleśnicy P. Gracz (niedługo stanie się starostą). W okolicach czerwca dołączy niemiecki burmistrz. Niekiedy wspomina się też o zajęciu budynku nr 47. Później Armia Czerwona opróżniła budynek byłego starostwa niemieckiego przy obecnej ul. J. Słowackiego i 27.09.1945 r. burmistrz wraz ze starostą przenoszą się do niego. Było wiadomo, że po odbudowaniu Ratusza - burmistrz będzie w nim urzędował. Nastąpiło to dopiero po ok. 20 latach, bowiem burmistrz (faktycznie Przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej) przeniósł się do obecnego Ratusza dopiero w czerwcu 1964 r.
Pokazano rozmieszczenie ratuszy zastępczych na fragmencie planu miasta z 1911 r.
Literatura
Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI