Marek Nienałtowski
Zastępcze ratusze oleśnickie
26.05.2025 r.

Ratusz oleśnicki ulegał spaleniu przynajmniej trzykrotnie - w 1730, 1823 i 1945 roku (pominięto krótką, roczną przerwę w 1535 r.). Wówczas rolę Ratusza przyjmował któryś z niezniszczonych dużych budynków przyrynkowych - można je nazwać zastępczymi ratuszami. Po spaleniu Oleśnicy w 1730 r. ratusz odbudowano dopiero w ok. 1750 r. Przez ten czas rolę ratusza spełniał budynek Rynek 30. Był on też spalony, jak inne budynki w rynku, ale zapewne jako pierwszy został odbudowany. O tym, że tak było, świadczy poniższe ogłoszenie.

Źródło: Lokomotive an der Oder z 15.03. 1862 r.
Budynek przy Rynek nr 30

W powyższym ogłoszeniu napisano, że atelier fotograficzne mieściło się Rynku 30 w starym Ratuszu. Czyli w tym budynku urzędował burmistrz i jego współpracownicy. Wtedy nazwę stary Ratusz mieszkańcy kojarzyli z tym budynkiem, gdyż już w 1823-1826 r. istniał kolejny zastępczy Ratusz.

22-23 marca 1823 r. spłonął Ratusz z wieżą i 82 domy w mieście. Szczęśliwie nie spłonął murowany budynek Rynek 56 będący instytucją kredytową ziemstwa oleśnicko-milickiego (Oels-Militscher Fürstentumslandschaft) w skrócie Landschaft. Do niego przeniósł się burmistrz i pracownicy miejscy w 1823 r. W 1824 r. zaczęto odbudowę ratusza i niektórzy pracownicy mogli sukcesywnie przenosić się do odbudowanych pomieszczeń. Zakończono odbudowę w 1826 r.


Landschaft istniał w tym budynku do 1901 r. i potem odkupił go kupiec Tockuss. Na fragmencie widokówki widać jego sklep
tekstylny, w którym w latach 1823-1826 mógł urzędować burmistrz wraz ze współpracownikami

W styczniu 1945 r. w trakcie przedzierania się przez miasto wojsk niemieckich uległa spaleniu część Ratusza. Budynek nie był używany przez Armię Czerwoną i dalej ulegał zniszczeniom (bombardowaniu). W 1945 r. nie nadawał się do użytkowania.

Polskie władze pojawiły się w Oleśnicy 29-30 kwietnia 1945 r. Burmistrz Mieczysław Piasecki ze współpracownikami zajął pomieszczenia w budynku Rynek 48, który wydzielił mu Komendant Miasta.

Budynek, w którym urzędował burmistrz M. Piasecki po przyjeździe do Oleśnicy
Budynek, w którym burmistrz Oleśnicy urzędował w latach 1945-1964 wraz ze starostą

Razem z burmistrzem będzie urzędować Pełnomocnik rządu R.P. na obwód XI Dolnego Śląska w Oleśnicy P. Gracz (niedługo stanie się starostą). W okolicach czerwca dołączy niemiecki burmistrz. Niekiedy wspomina się też o zajęciu budynku nr 47. Później Armia Czerwona opróżniła budynek byłego starostwa niemieckiego przy obecnej ul. J. Słowackiego i 27.09.1945 r. burmistrz wraz ze starostą przenoszą się do niego. Było wiadomo, że po odbudowaniu Ratusza - burmistrz będzie w nim urzędował. Nastąpiło to dopiero po ok. 20 latach, bowiem burmistrz (faktycznie Przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej) przeniósł się do obecnego Ratusza dopiero w czerwcu 1964 r.


Pokazano rozmieszczenie ratuszy zastępczych na fragmencie planu miasta z 1911 r.

Literatura

  1. Dom_ Ziemstwa
  2. Ratusz_ miejski
  3. Starostwo 1741-1923
  4. Tockuss_ wspomnienia

Od autora • Lokacja miastaOleśnica piastowskaOleśnica PodiebradówOleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów
Oleśnica po 1885 r.Zamek oleśnicki Kościół zamkowy Pomniki Inne zabytki
Fortyfikacje Herb Oleśnicy Herby księstwDrukarnie NumizmatyKsiążęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica Wojsko w Oleśnicy Walki w 1945 roku Renowacje zabytków
Biografie znanych osób Zasłużeni dla OleśnicyArtyści oleśniccy Autorzy Rysowali Oleśnicę
Fotograficy Wspomnienia osadników Mapy Co pod ziemią? Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie Recenzje • BibliografiaLinkiZauważyli nas Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki Fotografie miastaRysunki Odeszli
Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI