Herb Oleśnicy
Herb poważany wiekami swego istnienia,
opowiada o dziejach miasta wszystkim,
którzy potrafią go zrozumieć.
prof. Marian Gumowski
|
|
Herb Oleśnicy Herb poważany wiekami swego istnienia, prof. Marian Gumowski |
Podstawy opisu herbów
Podstawową częścią herbu jest godło. Wywodzi się ono z dawnych znaków własnościowych, pieczęci, monogramów. Są to najczęściej przedstawienia broni (np. miecz, strzała), zwierząt i ptaków (lew, koń, jeleń, orzeł, sokół. sowa), sprzętów gospodarskich (podkowa, grabie, sierp), roślin (róża, dąb), ciał niebieskich (księżyc, gwiazdy), elementów architektury (bramy, mury), krzyże w różnych odmianach (kawalerski, grecki, łaciński) oraz powszechniejsze na zachodzie Europy figury heraldyczne: pasy, słupy, skosy, krokwie, kliny i inne. Ale też części ciała (nogi, ręce, głowy), monogramy i wiele innych wyobrażeń i przedmiotów. Dalej >>>Geneza herbu Oleśnicy
Dziś herb miejski stracił walory znaku prawnego (na pieczęciach), ale nadal zachował wymowę graficznego symbolu historycznych tradycji miasta łączącą klamrą wszystkie narody zamieszkujące Oleśnicę na przestrzeni wieków jej istnienia. Herb miasta jest sam w sobie dokumentem historycznym, stąd konieczność znajomości jego genezy i faz rozwoju. Dalej >>>
Koncepcja herbu przyjętego w 1989 r.
Po roku 1980 znany oleśnicki społecznik i znawca historii miasta Stanisław Kokot rozpoczął dyskusje na temat konieczności opracowania nowego wzoru herbu pełnego (dużego, rozwiniętego, galowego, uroczystego itp.) zastępującego używany wzór zaczerpnięty z winiety gazety z 1905 r. Dalej >>>
Przykłady przedstawiania herbu
Rysunki herbów miasta pojawiały się na sztychach, mapach i opisach Oleśnicy. Książęta i włodarze miasta umieszczali płaskorzeźby z herbami Oleśnicy na różnych budowlach miejskich. W szczególności umieszczone one były na bramach miejskich. Są one na tej stronie www opisane. Niżej przedstawiono jedynie te mniej znane. Dalej >>>
Błędy w herbie miasta i sposobie przedstawienia
W 1992 r. a więc zaledwie w 3 lata od daty przyjęcia herbu już rozpoczęto jego przerysowywanie. Inna wersja herbu miasta (niż przyjęta) ukazała się w wydawnictwie "Oficjalny Informator miejski" z 1992 r. Nie podano dlaczego i na jakiej podstawie uległa zmianie oficjalna wersja. Dlaczego duży herb Oleśnicy umieszczono na tarczy i dlaczego niebieskiej??? Dalej >>>
Wnioski do użytkowania i przyszłej modernizacji herbu:
Duży (uroczysty, rozwinięty, pełny) herb winien być używana tylko w wyjątkowych (świątecznych, uroczystych itp.) przypadkach. W innych natomiast (na drogowskazach, papierach firmowych itp.) herb powinien występować w wersji podstawowej. Dalej >>>
Księga herbu
Opis wszystkich symboli miejskich winien znajdować się w Księdze symboli miejskich. W nich winna istnieć Księga herbu. Dalej >>>
Aktualny herb Oleśnicy, flaga i barwy miasta
Do stycznia 2005 tutaj znajdował się opis herbów Oleśnicy, flagi i barw miasta. Dowiedziałem się z tekstu na oficjalnej witrynie UM, że umieszając je tutaj popełniłem wykroczenie, gdyż nie uzyskałem na to zgody Zarządu Miejskiego (UM). Nie chcąc być posądzanym o naruszenie prawa usunąłem zawartość tego działu.
Jednak przypominam, że zgodnie z uchwałą XL 228/93 Rady Miejskiej, należy mieć zgodę na umieszczenie herbów na przedmiotach przeznaczonych do obrotu handlowego i znakach towarowych!. Cytuję paragraf 1 z tej uchwały:
Umieszczenie na przedmiotach przeznaczonych do obrotu handlowego herbu oraz barw Oleśnicy, produkcja herbów, proporców i plakietek o barwach miasta, umieszczanie herbu i barw miasta na znakach towarowych - wymaga zgody Zarządu Miejskiego.
Ta strona www nie jest przedmiotem przeznaczonym do obrotu handlowego ani znakiem towarowym.
W chwili obecnej nie istnieje ogólnodostępna publikacja (strona intenetowa), gdzie byłyby opisane symbole miejskie Oleśnicy. Jest to trudne do zrozumienia. Oleśnica posiadająca jeden z najstarszych herbów miejskich tym się nie chwali!
Moje wstępne propozycje herbu
Ze względu na różnorodne błędy w przyjętym i drukowanych wersjach herbu - wykonałem najbardziej wstępną propozycję (!) modernizacji herbu. Modernizacja polegała na przedstawieniu jego w formie klasycznej, a nie barokowej. Ponadto przyjąłem, że czytelność herbu i jego walory estetyczne zwiększają się wraz z jego prostotą. Niżej pokazałem z jakich elementów składa się herb miasta oraz podałem ich nazwy.
Nie jest to więc kopia oficjalnej i zatwierdzonej postaci herbu miasta, a jedynie jego uproszczone, lecz prawidłowe przedstawienie.
Wykonanie koniecznej (!) przyszłej modernizacji herbu należałoby zlecić dobremu artyście-plastykowi i heraldykowi, mającemu doświadczenie w ich wykonywaniu (np. absolwent ASP, autor herbarzy i kilku przyjętych przez Komisję Heraldyczną przy MSWiA herbów miast, gmin, powiatów itp.) i tworzący herby w komputerowych programach graficznych. Taki herb byłby łatwy do powielania poligraficznego i powiększania (pomniejszania) bez szkody dla jego czytelności. Koszt wykonania herbu jest niewielki - odpowiada 2-3 miesięcznym dietom radnego miejskiego.
Dla tych wyżej określonych celów - rysunek korony, hełmu i labrów jest skopiowany z herbów projektu artysty-plastyka i heraldyka Tadeusza Gajla (za Jego zgodą - dziękuję!). Rysunek orła św. Jana skopiowano i zwektoryzowano - z wizerunku herbu zamieszczonego na okładce Monografii Oleśnicy (nie podano w niej nazwiska autora herbu i nie mogłem się z Nim skontaktować). Ten wizerunek również był w 1860 r. umieszczony na winiecie gazety oleśnickiej, a w latach 1956-1989 r. przedstawiał oficjalny herb miasta. Szkoda, że nie został przyjęty po 1989 r.
 |
|---|
Herb Oleśnicy, zwany też małym |
Wbrew istniejącym w Oleśnicy poglądom - nie należy obawiać się wysyłania herbu (i innych symboli miasta) do opinii Komisji Heraldycznej przy MSWiA. Komisja nie ingeruje w herby miast istniejących od setek lat - może jedynie wyrazić swoją opinię - zgodzić się lub nie z graficzną formą przedstawienia poszczególnych elementów herbu. Jeśli będzie ona głęboko uzasadniona historycznie - najpewniej pozytywnie wyrazi się o projekcie.
To mieszkańcy Oleśnicy interesujący się historią miasta i heraldyką mają najwięcej informacji o herbie. Komisja nie jest w stanie znać historii każdego miasta polskiego (szczególnie z tzw. ziem odzyskanych) i jego herbu.
Zlecenie wykonania pracy artyście, który wykonał kilka herbów zaakceptowanych przez Komisję Heraldyczną przy MSWiA daje rękojmię minimalizacji problemów z ich pozytywnym zaopiniowaniem.
28 kwietnia 2006 r. przyjęto błędny herb Oleśnicy. Zwyciężyła niewiedza.
Na sesji Rady Miejskiej w dniu 28kwietnia 2006 r. samorząd przyjął uchwałę o fladze, barwach, herbie i hymnie Oleśnicy (symbolach miasta). Dalej >>>
Mały herb Oleśnicy - co się dzieje po jego zatwierdzeniu?
Przygotowując uchwałę XL/309/2006 Rady Miasta Oleśnicy z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie herbu, barw, flagi i hejnału Miasta Oleśnicy opracowano rysunek uproszczonego (tak błędnie go nazwano) - czyli małego herbu Oleśnicy i zamieszczono w druku projektu uchwały. Dalej >>>
Moja nieudana (chwilowo !) walka o prawidłowy herb Oleśnicy
Napisałem pismo do Wojewody Dolnośląskiego o unieważnienie § 2 Uchwały nr XL/309/2006 Rady Miasta Oleśnicy z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie herbu, barw, flagi i hejnału Miasta Oleśnicy.
Wojewoda Dolnośląski wysyła mój list do Komisji Heraldycznej MSWiA - oto odpowiedź i opinia Komisji .
Mój list do sekretarza Komisji Heraldycznej MSWiA
W oparciu o opinię Komisji Heraldycznej Wojewoda Dolnośląski pisze do mnie o podjętej decyzji i dołącza skargę do Wojewodzkiego Sądu Administracyjnego o stwierdzenie nieważności uchwały [strona 1], [strona 2], [strona 3], [strona 4], [strona 5]. Muszę przyznać, że z tej skargi niewiele zrozumiałem. Nic w niej nie było z moich zarzutów i nie uwypuklono tego, co powoddowało, że herb nie spełnia ustawowych wymagań
4 maja 2007r. otrzymałem z Wydziału Prawnego Urzędu Wojewódzkiego informację, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w dniu 25 kwietnia 2007 r. odrzucił skargę Wojewody Dolnośląskiego. Nastapiło to, jak sądzę, ze względów formalnych. Oczekuję na przysłanie mi sentencji wyroku. Obecna sytuacja jest patowa.
Literatura:
