Moje propozycje nazw parków w Oleśnicy.
15.08.2011, uzupełniono 24.11.2012 r.

Obecnie na witrynie UM Oleśnicy odbywa się głosowanie (sonda) nad nazwami parków. Z pierwszych wyników głosowań można sądzić, że mogą być przyjęte nazwy parków już istniejących (Park Zamkowy), błędne (Park nad Stawami, chociaż jest jeden staw) oraz analogiczne do już istniejących ulic (nazwa parku od nazwy sąsiedniej ulicy).

Najogólniej - nazwy ulic, placów, parków itp. powinny mieć związek z historią miasta lub jego topografią i ustalane są uchwałą Rady Miasta.

Dla ustalenia nazwy ulic, placów, parków itp. zaleca się w miastach, mających rozporządzenie dotyczące nazewnictwa, zbadać:

• dawne materiały, a w szczególności mapy zabytkowe, podstawowe, ewidencyjne, rejestracyjne itp.,
• istniejące nazwy obiektów,
• położenie ulicy i jej charakter topograficzny lub funkcję historyczno-gospodarczą oraz charakter i dane o tradycji najbliższej okolicy,
• spis istniejących już nazw w granicach administracyjnych jednostki ewidencyjnej.

Przy ustalaniu nazw ulic (placów, parków) należy uwzględniać:

• tradycje nazewnicze przyjęte w danym rejonie,
• cechy charakterystyczne dla danej ulicy (placu),
• charakter lub funkcję głównego obiektu przy ulicy lub w danym rejonie,
• jednolity charakter nazewnictwa ulic w danym rejonie, np. nazwiska pisarzy i uczonych, sportowców, nazwy zawodów, nazwy roślin itp.

Nie należy nadawać nazw: już zastosowanych, jako nazwy innych ulic w mieście ani też nazw o podobnym znaczeniu, pisowni lub brzmieniu wyrazów występujących już w istniejących nazwach ulic. Myli to podczas poszukiwań (np. poprzez wyszukiwarki internetowe). Ponadto miasto o wielorakości nazewnictwa jest ciekawsze dla turystów. Dawniej nazwy ustalano na podstawie Zarządzenia Ministra Gospodarki Komunalnej z 28 czerwca 1968 r.

Pomimo, ze powyższe zarządzenie zostało uchylone w 2004 r., gdyż obecnie nazwy ustalają Rady Miasta - ogólne zasady nadawania nazw nie uległy zmianom i na nim opierają się współcześnie opracowywane wytyczne dotyczące ustalania nazw ulicom, placom, parkom itd.

Na podstawie ww zarządzenia opracowano w niektórych miastach analogiczne wytyczne. Przykład dla Koszalina z 2007 r.

Z powyższego wynika, że nazwy parków powinny mieć związek z historią miasta, dotyczyć funkcji obiektu lub jego cech charakterystycznych i nie powinny być podobne do innych nazw już istniejących (np. ulic).

Pierwsze propozycje tych nazw zgłosiła w grudniu 2009 r. Rada Miasta, zatem na forum internetowym Panoramy Oleśnickiej odbyła się krytyczna dyskusja. Z analizy sondy ze strony UM wynika, że faktycznie można wybierać z okrojonej wersji propozycji Rady Miasta (niektóre są analogiczne, tylko z odwróconą kolejnością). Nowa propozycja nazw pochodzi od Młodzieżowej Rady Miasta, RM i Towarzystwa Przyjaciół Miasta Oleśnicy. Krytycznych opinii z forum Panoramy Oleśnickiej nie uwzględniono. Nie uwzględniono też innych propozycji. Dlatego uznałem za celowe przedstawić niżej własne, uwypuklające spojrzenie historyczne. Uzasadnienie podałem poniżej tabelki. Dobrze byłoby, aby te propozycje rozszerzyć o spojrzenie osób o duchu bardziej artystyczno-humanistycznym.
16. 08.2011 dodałem propozycje KOD-a z Forum Historii Oleśnicy.

Uzasadnienie moich propozycji

Park przy ul. Wały Jagiellońskie
W głosowaniu aktualnie (15.08.2011) wygrywa nazwa Park Zamkowy, Chociaż od kilku wieków park o tej nazwie istnieje bezpośrednio przy zamku i widnieje na mapach wydawanych przez UM oraz na tablicach rozmieszczonych w mieście. Czy dwa parki mają mieć tę samą nazwę? Ponadto ta nazwa, jako istniejąca i historyczna, może być chroniona przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Park nazywany "Przy Wałach Jagiellońskich", a do 1945 r. - Bażanciarnią (Fasanerie), stworzył Karol II. On także przyczynił się do największego rozkwitu Oleśnicy - większość najstarszych zabytków oleśnickich jest z Nim związana. Dlaczego człowiek tego pokroju nie może mieć w Oleśnicy żadnego miejsca wspomnienia? Dlaczego park nie może mieć nazwy Park Karola - jego twórcy???

Nazwa Wały Jagiellońskie miała głównie znaczenie propagandowe (nazwa ta nie istnieje w encyklopedii. Jedyna taka nazwa znaleziona w internecie w miejscowości Horodło jest nazwą nadaną przez mieszkańców. Istnieją Wały Śląskie). Nazwę nadawano byłym ulicom wałowym w miastach tzw Ziem Zachodnich. W Oleśnicy nazwano tak, zapewne przez niedopatrzenie, ulicę Parkową, zamiast Wałowej. Dlatego nazwanie parku im. Wały Jagiellońskie byłoby kontynuacją propagandowej nazwy, niemającej nic wspólnego z rzeczywistością.

Niedawno ukazała się książka Piotra Oszczanowskiego dotycząca czasów Karola II Podiebrada, we wstępie napisanym przez burmistrza Jana Bronsia czytamy:

Czy nie czas, aby za tymi mądrymi słowami poszły czyny? Słyszałem, że na komisji Rady Miasta zakwestionowano nazwanie parku imieniem Karola II, jako zbyt długiej i zaproponowano nazwę Książąt Oleśnickich, jako krótszą. Na Komisjach RM często, jak słyszałem, nie liczy się sens, tylko chęć dokopania adwersarzowi. Przypomnę, że istnieje plac Książąt Śląskich, który jest kojarzony z książętami oleśnickimi, bo znajduje się przy zamku książąt oleśnickich.

Park przy ulicy Brzozowej
W głosowaniu nazwa "Park nad Stawami" ma pierwszeństwo. Przypomnę, że park ten ma już nazwę Park Miejski. Została zapewne nadana wraz z nazwami ulic w 1945 r. i jest umieszczona na planie miasta z 1948 r. Nazwę zapomniano, gdyż przez następne kilkanaście lat nie wydawano takich planów. Nazwa Park nad Stawami byłaby błędna, bo nie ma stawów (istniały przed wojną i jeszcze w latach 60-ych, potem groblę usunięto. Prywatny staw jest poza terenem parku). W obrębie parku jest jeden staw (wynika to z dokumentów wodno-prawnych w Starostwie Oleśnickim). I nigdy nie był to park nad stawami, istniał staw przy parku. Powstał z bagniska, gdy budowano Park Miejski, sięgający aż do Spalic. Park ten do 1945 r. i potem (po 1945 r.) miał nazwę Parku Miejskiego. Nie jest parkiem o charakterze dzielnicowym (odwiedzanym przez mieszkańców sąsiednich domów), a ma charakter ogólno miejski. Stąd nazwa - miejski. Nie ośmieszajmy miasta pisząc w nazwie nieprawdziwą informację (chyba, że przwewidziano budowę kolejnych stawów w tym parku). Ponadto, czy nie należałoby wcześniej odszukać protokół nadający nazwę Park Miejski i napisać uchwałę ją zmieniającą.

Park przy ul. A. Mickiewicza
Będzie nazwany parkiem A. Mickiewicza lub H. Sienkiewicza - innej opcji nie ma. Zgodnie z ww. zarządzeniem nie powinny powstawać nowe nazwy analogiczne do już istniejących. Obaj wybitni Polacy mają już swoje ulice obok parku - po co jeszcze park ich imienia. Kiedyś nazywał się parkiem Cesarskim, bo istniał w parku pomnik cesarza związanego z Oleśnicą. Po abdykacji cesarza nazwano go parkiem Wilhelma (nie cesarza, lecz byłego księcia oleśnickiego, związanego z stojącym obok gimnazjum). Był także parkiem dziecięcym, bo dużą jego część stanowił dziecięcy plac zabaw (jest w tym samym miejscu również obecnie). Był też parkiem, gdzie przesiadywała młodzież z sąsiedniego gimnazjum. Najpewniej ze względów ideologiczno-nacjonalistycznych nie zyska poparcia nazwa Park żołnierski - od dwóch żołnierzy stojących na pomniku. Także Park Wdzięczności - od nazwy pomnika. Nie zyska poparcia nazwa Park R. Kallmanna - od nazwiska zasłużonego burmistrza, który ten park, tę część miasta stworzył i przy nim mieszkał. Może nazwijmy go po prostu parkiem szkolnym (od pobliskiej szkoły i dawnego gimnazjum) lub parkiem sądowym od sąsiedniego budynku, lub ... Po co powielać nazwy sąsiednich ulic. Może pozostawmy Park Mały (propozycja KOD z Forum Historii).

Park przy ul. Klonowej nazwałbym Parkiem Cmentarnym, bo tym jest i należałoby o tym pamiętać. W wielu miastach miejsca po nieużywanych nekropoliach nazwano parkami cmentarnymi (zobacz wikipedia). Dlaczego w Oleśnicy nie można? KOD proponuje nazwę Park Pamięci. Jest to nazwa także przypominająca o tym, że stąpamy po grobach byłych mieszkańców miasta. Nazwa ta zmusza odwiedzajacych do zachowania spokoju, każe się zastanowić nad rezultatami wojny, przypomina dawnych mieszkańców budujących nasze miasto, polityce nieszczenia cmentarzy itd. Proponowana nazwa parku, jako Klonowego powiela nazwę ulicy, czego nie zaleca się.

Park przy ul. Kopernika. Parki we wsiach, po ich przyłączeniu do miasta, najczęściej przyjmowały nazwy wsi (liczne przykłady) i dlatego nazwałbym go Parkiem Spalickim. Byłaby to nazwa historyczna i przypominałaby, że park leżał na terenie wsi Spalice. Proponowana nazwa Park M. Kopernika nie powinna być stosowana, jako powielająca istniejącą nazwę ulicy.

Historia podejmowania decyzji o nazwaniu parków. Co pisałem o nazwach parków?
17.07.2005 r. pisałem o Parku zamkowym, pokazałem na planie jego zasięg i stwierdziłem, że "należy odróżniać ten park od obecnie istniejącego parku przy ul. Wały Jagiellońskie, noszącego wcześniej nazwę Fasanerie".

13. 09. 2008 napisałem o konieczności nadania nazwy bezimiennemu od 1945 r. tzw "Parkowi przy ul. Wały Jagiellońskie" - zaproponowałem nazwę Parku Karola II Podiebrada w skrócie Parku Karola. Nie spotkało to się z żadnym odzewem.

W czerwcu 2009 r. pojawiła się koncepcja nazwania parków. Napisała o tym gazeta Oleśniczanin (03.06.2009), potem zacytowała ją i zamieściła moją wypowiedź Moja Olesnica. Nie chciałem zabierać głosu na temat parków współczesnych sądząc, że w końcu padną głosy oparte o realia i historię, ale tak się nie stało. Stąd moje propozycje.

30.12. 2009 r. w internetowej wersji Panoramy Oleśnickiej odbyła się dyskusja nad nazwami ustalonych przez RM. Potem nie odniosła się do tego RM, ani władze miasta, chociaź wcześniej pisano, że tak będzie.

02.01.2010 napisałem o nazwach parków i "Oleśnickiej racji stanu" z tym związanej oraz konieczności wspomnienia osób zasłużonych dla Oleśnicy. Szczególnie o książętach Piastowskich i Podiebradzkich, których przy różnych okazjach władze miasta wspominają, ale nie widzą potrzeby udostojnienia ich nazwiskami czegokolwiek w Oleśnicy.

W czerwcu 2009 r. miały zostać ostatecznie ustalone nazwy parków. I jak wówczas powiedział burmistrz Jan Bronś (…) Jest jeszcze trochę czasu, więc proszę o propozycje, wszystkie rozpatrzymy, niektóre na pewno weźmiemy pod uwagę. Okazało się, nie wszystkie wzięto pod uwagę i dalej postuluje się błędne i nieprzemyślane nazwy. I jak znam realia - zostaną one przyjęte - pomimo nawet istotnych błędów. Będzie można napisać, że taka była wola ludu wyrażona w głosowaniu. Naturalnie gdyby losowanie odbywało się na innej witrynie - częściej odwiedzanej - wola ludu byłaby inna. Liczy się "właściwa" wola ludu.

Dodano 24.11.2012 r.
Istnieje skwer Kombatantów Rzeczypospolitej. Przed 1945 r. miał nazwę gaj Królowej Luizy. Obok tego gaju znajdował się większy - nazwany gajem Cesarzowej Augusty.

Czy ten obecnie mały park nie powinien mieć nazwy? Dlaczego poprzedni mieszkańcy miasta nazywali wszystkie skupiska drzewek, uważając, że to przynosi korzyść miastu. A my - jeden nazwiemy, drugiego nie nazwiemy. Powtarzam, w dobie internetu każda nazwa jest w przeglądarce internetowej i poprzez nią zawsze się zdarzy wejście na ten adres i tym samym mamy bezpłatną promocję Oleśnicy. Na płatną promocję wydajemy dużo pieniędzy, a o bezpłatną wcale nie dbamy.

Często pada stwierdzenie, że te parki mają już tradycyne nazwy (wywwołane brakiem nazw urzędowych) i mieszkańcy będą je tak dalej nazywać. Starsi tak, młodsi przyjmą nowe nazwy. I tak, jak było ze zmianą nazw ulic w 1989 r. - prędko nowe nazwy wejdą do obiegu.

Zdaje sobie sprawę, że dużej części mieszkańców nie interesują nazwy parków, historia, promocja itp. Ale to nie znaczy, że nie należy o tym pisać. Radni i władze Oleśnicy powinni wiedzieć, że do wyborów idą ci, którym na czymś zależy. Do tych kieruję treść mojej strony internetowej.

Zbieżne:

Czy nazwę największego parku Oleśnicy ustalą osoby nieznające nawet planu miasta

Gaj cesarzowej Augusty w Oleśnicy

Gaj królowej Luizy w Oleśnicy

Park Kuracyjny w Oleśnicy

Park Ludowy w Oleśnicy

Park zamkowy w Oleśnicy

Park Karola II Podiebrada w Oleśnicy

Oleśnicka racja stanu

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Historia miasta w skrócie • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy
Inne zabytki • Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Ciekawostki (ponad 400 tematów)
Książęce krypty • Kary - pręgierz i szubienica • Pomniki • Wojsko w Oleśnicy • Numizmaty • Walki w 1945 r.
Renowacje zabytków • Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy
Autorzy • Rysowali Oleśnicę • Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy
Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels • Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje
Bibliografia • Linki • Podziękowania • Księga gości • Dopisz się do księgi • Zauważyli nas
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Interpelacje radnych • Odeszli
Nowości • Szukam sponsora do wydania książki