Marek Nienałtowski
Towarzystwa Rowerzystów w Oleśnicy (Radfahrer Verein Germania Oels)

Podstawą do napisania tej odsłony była przypinka, której skan przysłał mi Tomasz Kuźnik. Zazwyczaj takie odznaki miały kształt tarczy rycerskiej lub kartusza.

Napis: R. V. Germania Oels 1929. Na przypince widać resztki emalii	Chyba tak się nosiło przypinkę. Wysokość jej wynosiła 2 cm. Ze zbiorów T. Kuźnika

Z powyższego napisu wynika, że Towarzystwo Rowerzystów w Oleśnicy (Radfahreverein Oels, Radfahrer Verein Oels) miało nazwę Germania, którą nosiło bardzo wiele towarzystw z różnych dziedzin. Okazuje się, że w Oleśnicy znane były dwa towarzystwa. Pierwsze o nazwie Wanderer (Wędrowiec) uległo zapewne rozwiązaniu, kolejne nazwano Germania.

Towarzystwo Wanderer powstało w 1891 r., a z okazji I rocznicy (14 kwietnia 1892 r) urządziło zawody. Z tego powodu wybito medale dla zwycięzców i zapewne pamiątkowe dla wszystkich członków. Medale te noszono na wstążkach przypinanych do marynarki. Wstążki miały różne kolory - mogłoby to oznaczać, że medale mialy swoje rangi (I, II, III miejsce w wyścigach, 5, 10 lat w organizacji itp.). Na zdjęciach członków towarzystw widać, że niektórzy mieli po kilka podobnych medali. Należy zaznaczyć, że Towarzystwo Rowerowe w Oleśnicy i Bierutowie było jednym ze starszych w Niemczech.

Na poniższym medalu znajduje się napis ALL HEIL. Nie znalazłem dobrego tłumaczenia, ale po wpisaniu do przeglądarki pojawiły się najczęściej widokówki z postaciami rowerzystów z wyciągniętą ręką. Może to być forma pozdrowienia, którą potem wykorzystali towarzysze partyjni z NSDAP.

Awers: All Heil, Bicykl; Rewers: Radfahrer Verein Oels 1891. Erstes Stifstungfest Oels. 14 August 1892 r. Czyli medal z okazji pierwszego rocznicowego święta Towarzystwa Rowerzystów 14 kwietnia 1892 r. Skan przekazał Wojtek Mencel	Tak mógł wyglądać medal złoty w okresie późniejszym. www.ebay.de

Z okazji 6-lecia istnienia towarzystwa, ogłosiło ono w gazecie Lokomotive an der Oder program święta.

Program świętowania obejmował m.in. wyścig rowerowy na odcinku 2 km na trasie Jenkowice-Oleśnica.
Potem, jak się domyślam, były koncerty i piwo na Bellevue, w Hotelu Dworcowym, salach Elysium i parku Elysium.
Za wstęp trzeba było płacić 25-30 fenigów. Lokomotive an der Oder 1897.

Członkowie Towarzystwa z Bierutowa, widoczny baner (flaga) z napisem R. V. Bernstadt i herbem miasta trzymanym przez orła. Zdjęcie pochodzi z początku XX w. www.ebay.de

Kolejne towarzystwo miało nazwę Germania. Być może powstało ono po 1918-1922 r., a podana na przypince data 1929 może dotyczyć rocznicy 5., 10. lecia istnienia.

Oleśnica ul. 3 Maja - Towarzystwo Germania na festynie w 1928 r. w organizacyjnych czapkach
Środkowy rowerzysta trzyma baner towarzystwa. Przekazał skan Karl-Heinz Grabinsky

Georg Weiner producent m.in. kolasek, dorożek, a nawet wózków dziecięcych zaczął
sprzedawać rowery marki Victoria (firma istnieje do dziś).
Poźniej do rowerów sprzedawanych w różnych sklepach oleśnickich dodawano dzwonki
z wytłoczoną nazwą właściciela sklepu (August Spieler, Ulbrich Oswald, Alfred Teschne)

Nie wiadomo, kiedy Towarzystwo Germania zakończyło działalność. Zapewne z czasem większość mieszkańców kupiła sobie rowery i należenie do towarzystwa nie stwarzało ekskluzywności. Gdyby istniało w 1933 r., musiałoby przyjąć nową nazwę: Narodowo-Socjalistyczny Związek Rowerzystów.

Czy ten oleśnicki puchar związany jest z rowerzystami czy kierowcami samochodów?

Dodano 23.02.2016 r.
Adam Gładysz pasjonat historii Grabowna Wielkiego przysłał dwa zdjęcia z monografii Grabowna autorstwa Gintera Kowalczyka dotyczące towarzystwa rowerowego “Szarotka” z tej miejscowości z 1926 r. (Radfahrerverein Edelweiss Gros Graben).

Zdjęcie z jakiejś uroczystości towarzystwa (jeszcze w zwykłych czapkach)
sądząc po udekorowanych kołach i licznych gapiach

Zdjęcie rowerzystów w strojach stowarzyszenia (1928 r.), z czapkami analogicznymi jak w Oleśnicy.
Trzeci z lewej ma zamocowany do roweru baner stowarzyszenia - widoczna tylko dolna jego część

Jak wynika z powyższego zdjęcia, takie towarzystwa mogły istnieć w wielu innych miejscowościach powiatu.

Przykład szerokiej działalności jednego z towarzystw http://www.klosterlausnitz-regional.de/Sport/Radsport/index.htm

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI