Marek Nienałtowski
Zidentyfikowany pomnik przyrody - Lipa Królewskiego Leśniczego
19.08.2008 r.

Pomnikami przyrody przyjęto określać najczęściej stare drzewa wyróżniające się obwodem pnia lub obwodem korony i niekiedy różnymi baśniami, przypowiastkami lub częściowo prawdziwymi zdarzeniami (pod tym drzewem król Jagiełło ...) wskazującymi na ich wielowiekowe istnienie. Ale mogą nimi być stare piękne aleje, zabytkowe głazy, źródła itp. Pomnikowe drzewa otrzymują często nazwy osoby związanej historycznie z drzewem lub popularne imiona, charakterystyczną tabliczkę z godłem Polski, napisem: "Pomnik przyrody prawem chroniony" i niekiedy są ogrodzone.

W Oleśnicy istnieje wiele starych drzew, szczególnie w parku (zwanym kiedyś Phasanerie - bażanciarnią) przy ul. Wałowej, który powstał za czasów Karola II Podiebrada - najwybitniejszego władcy w historii Oleśnicy. Jednak nie wiadomo, czy są w nim jakieś drzewa pamiętające czasy założenia parku. Stare drzewa, znajdujące się w innych miejscach mogą być świadkami historii miasta, budynku lub osoby.

Kiedy napisałem w 2006 r. o domu królewskiego leśniczego i że był wybudowany w 1870 r. odezwał się internauta (chcący zachować anonimowość) z zapytaniem - ile lat może mieć drzewo - lipa, stojąca przed jego domem (zdjęcie poniżej). Uznałem, że możliwa jest przybliżona ocena, gdyż często sadzono drzewa przy wybudowanym domu - czyli mogło mieć wtedy 136 lat, co wskazywałoby na kwalifikację do pomnika przyrody.

Kryterium uznania drzewa za pomnik przyrody, jest jego obwód mierzony na wysokości 130 cm od powierzchni ziemi. Dla Lipy ten obwód musi być większy od 314 cm. Sprawdziłem - ma znacznie większy obwód. Czyli drzewo stojące przed byłym domem królewskiego leśniczego może być Pomnikiem Przyrody. Drzewo nie jest w dobrym stanie. Powbijano w niego jakieś metalowe elementy, obok znajduje się śmietnik elementów budowlanych. Warto drzewu poświęcić nieco więcej uwagi.

Dom leśniczego nieco starszy - brak przybudówki na bocznej ścianie. Z boku widać budynek gospodarczy. Z Kolekcji A. Fedorowicza

Widać przybudówkę przy bocznej ścianie domu. Lipa stojąca przed wejściem na teren posesji.
Z Kolekcji A. Fedorowicza

Poniżej ta sama lipa z lewej (jeśli czytają tę stronę dendrologowie - proszę o ocenę) pokazana na litografii z ok. 1850-1860 r. Czyli przedłużamy jej wiek do ok. 150 lat. Ten dom prawdopodobnie jest pokazany na mapie z 1810 r., mógł być wówczas wybudowany i zasadzono drzewo. Czyli liczy ono ok. 200 lat. Zapewne ostateczna opinię o wieku tego drzewa wyda dendrolog.

Dom leśniczego królewskiego, przed rozbudową, ale mógł już istnieć w 1810 r. https://olesnica.org/dom_lesniczego.htm

Każdy mieszkaniec Oleśnicy może dokonać zgłoszenia pomnika przyrody osobiście lub korespondencyjnie w Urzędzie Miasta (?). Zgłoszenie powinno zawierać niezbędne informacje umożliwiające identyfikację drzewa - gatunek drzewa, orientacyjny obwód, położenie obiektu (ulica i numer). Do zgłoszenia należy dołączyć szkic sytuacyjny lub mapę terenu z zaznaczonym obiektem.

Pani Danuta Obrębska-Kubik napisała "przesyłam zdjęcie lipy, która mam wrażenie - była tą starą lipą przy byłym domu królewskiego leśniczego. Jak widać jakiś czas temu nie wytrzymała wichury". Sądząc po kształcie w miejscy złamania - chyba jest to samo drzewo. Czyli straciliśmy kolejny pomnik przyrody, ale kogo to interesowało, oprócz kilkunastu hobbystów.

Przypomnę jak Pani Danka, autor strony, Michał Skrzypek, Damian Siedlecki, Jacek Kamiński i jeszcze osoby, których nazwisk nie pamiętam - wystąpiliśmy o ratownie Dębu Dragonów.

W wydawnictwie ogólnopolskim umieszczono Dąb Dragonów z Oleśnicy na 5 miejscu.

https://olesnica.org/Drzewo_roku.Glosowanie.htm Wyniki były na stronie Stowarzyszenia dla Oleśnicy - większość jest niedostępna. Jak pamiętam Dąb Dragonów został uratowany.

http://www.olesnica.nienaltowski.net/Pomniki_przyrody.htm - konferencja Pomniki Przyrody

http://www.olesnica.nienaltowski.net/Pomniki_przyrody.%20Piastowie.htm - - nadanie nazw pomnikom przyrody przy zamku

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA BEZ PRZEWODNIKA....
NOWOŚCI