Marek Nienałtowski
Oleśnicka Biblioteka łańcuchowa bardziej znana po wojnie niż sądzono

W artykułach i opiniach na temat Biblioteki łańcuchowej przedstawiano tezę, którą najlepiej uogólnia następujące stwierdzenie: "W latach 1956-1980 nie mówiono głośno o bibliotece, gdyż bano się, że władze państwowe będą chciały zabrać księgozbiór z kościoła ... " I jako przykład przedstawiano losy bibliotek innych miast, które trafiły po wojnie do Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu i Biblioteki Narodowej w Warszawie.

Informacja o istnieniu Biblioteki łańcuchowej pojawiła się już w 1973 r. za przyczyną pracy magisterskiej "Publiczne biblioteki powszechne powiatu i miasta Oleśnica Śląska (1945- 1972). Tę pracę napisała oleśniczanka Danuta Pontus (Nienałtowska) w Instytucie Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego pod kierunkiem dr hab. Marii Przyweckiej - Sameckiej. W rozdziale pierwszym pracy poświęconym historii Oleśnicy i historii bibliotek do 1945 roku, wzmiankowano istnienie tej biblioteki, którą wówczas nazywano kościelną (D. Pontus informacje o niej uzyskała od ks. Kazimierza Fedyka w 1969 roku). Pod zdjęciem książek z dołączonymi łańcuchami znajdował się podpis "Biblioteka kościoła św. Jana". Pierwsze zdjęcia biblioteki łańcuchowej na potrzeby ww. pracy magisterskiej wykonał fotografik oleśnicki Ryszard Kałużny. Uzyskanie zgody na ich wykonanie nie było łatwe, ks. proboszcz Franciszek Sudoł wyraził ją dopiero po długich namowach. Wszystkie zdjęcia prezentowano w drugiej połowie lat 90-tych podczas wystaw w galerii przy pl. Zwycięstwa.

Wg wspomnień magistrantki - podczas obrony pracy największe wrażenie zrobiła krótka informacja (i zdjęcie) o istnieniu tej biblioteki. Na obronie oprócz promotorki także brał udział Kierownik Instytutu prof. Krzysztof Migoń i prof. Kazimiera Maleczyńska, którzy także słyszeli dyskusję na ten temat.

Opisywana praca magisterska trafiła potem na konkurs zorganizowany przez Zarząd Dolnośląskiego Towarzystwa Społeczno - Kulturalnego i Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, gdzie w 1975 r. uzyskała III nagrodę. W ocenie pracy udział wziął również prof. Stanisław Michalkiewicz, późniejszy redaktor Monografii Oleśnickiej. Opinie o pracy wystawił prof. Jan Trzynadlowski. Praca ta potem miała być drukowana w obszernych fragmentach w "Roczniku Dolnośląskim". Nie wiadomo czy to zobowiązanie spełniono.

Z wyżej napisanego można wnosić, że Biblioteka łańcuchowa, również za pośrednictwem magistrantki i fotografika Ryszarda Kałużnego stała się znana części bibliotekoznawców i historyków, jeszcze przed oficjalnym ogłoszeniem o fakcie jej istnienia. Niestety, historycy wrocławscy nie zajmują się zabytkami miast z prawej strony Odry i losy tej biblioteki na wiele lat uległy zapomnieniu. Być może miała na to wpływ także prezentowana wyżej opinia o możliwości jej zlikwidowania.

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI