Na Międzynarodowej Konferencji Naukowej "Czeska historia Śląska. Ze szczególnym uwzględnieniem Oleśnicy i Księstwa Oleśnickiego (Oleśnica, Zamek, 6-8 kwietnia 2017 r.) prof. Wojciech Mrozowicz miał ciekawe wystąpienie o bibliotece książęcej w zamku oleśnickim i m.in. wspomniał o istnieniu w niej koła na książki, które było, jak sądzę, wielką rzadkością w bibliotekach książęcych. Musiałem poczekać do ukazania się drukowanego sprawozdania z konferencji i tam na str. 315 [1] przeczytałem, że wśród wyposażenia dawnej biblioteki (czyli tej z czasów Sylwiusza Fryderyka przed 1697 r.) znajdowało się "koło na książki" (Bücher-Rad, Bookwheel), inna nazwa "Koło do czytania".

Po co je używano. Studiując jakieś zagadnienie, należało sięgać do kilku książek. One były ciężkie
i codzienne przenoszeniu kilku stanowiło problem. Jednocześnie wtedy książki ulegały szybszemu zużyciu. Dlatego szukano sposobu, aby wszystkie księgi dotyczące jakiegoś wybranego zagadnienia były na wyciągnięcie ręki i jednocześnie otwarte na potrzebnej stronie. Po to powstały koła do czytania.

Prof. Mrozowicz podał, że koło oleśnickie wykonał rzemieślnik z Ligoty Małej. Musiał być on wybitnym fachowcem w dziedziny mechaniki (znać i umieć wykonywać przekładnie zębate) lub mieć dokładny plan innego koła. Drugą zagadką, jak mi się wydaje, pozostaje fragment zdania "...jednorazowo mogło być na nim rozłożonych 12 foliantów... ". Foliant to jest księga dużych rozmiarów (powyżej 35 cm). Czy to oznacza, że koło miało 12 pulpitów? Największe koło znane w historii miało 10 pulpitów i musiało być wysokie. Gdyby koło zrobić szersze, mogłoby mieścić na pulpicie dwa folianty i wówczas mieściło tylko 6 pulpitów, co było prawie normą w kołach do czytania. Można sądzić, że w Oleśnicy istniało koło szerokie na dwa folianty.