Marek Nienałtowski
Zeppelin nad Oleśnicą i zagadki fotografowania?

W ramach działaności Galerii PiMBP powstawała seria wydawnicza "Oleśnica na starej pocztówce" ( autorstwa Danuty Obrębskiej - Kubik) propagująca historię miasta (np. [1], [2]). Jedna z kolejnych książeczek (po kościołach oleśnickich), miała dotyczyć ogólnych widoków miasta. Poniższe widokówki miały być ciekawszymi w planowanej książeczce. Szkoda, że ta ciekawa seria została zakończona na dwóch wydaniach. Przeanalizujemy poniższe dwie widokówki.

Zeppelin nad miastem	Zeppelin nad zamkiem

Na lewej widokówce (wysłanej 2.09.1935 r.) widać sterowiec lecący nad Oleśnicą. Zdarzenie to jednak miało miejsce 24.06.1930 po godz. 16.00. W tym dniu sterowiec z 40 pasażerami na pokładzie wykonywał oblot prowinicji śląskiej na prośbę jej władz. Był to jednocześnie pokaz możliwości sterowców jako środków przewozu pasażerów i ładunku (w tym poczty).

Nie znamy szczegółów przelotu sterowca nad Oleśnicą (zapewne opisano to w jednej z gazet oleśnickich). Przelot takiego kolosa, jakim był sterowiec Graf Zeppelin D-LZ 127, liczącym 235 m długości i średnicy ok. 30 m musiał wzbudzić sensację. W innych miastach Śląska przerywano naukę w szkołach, zakładach pracy, na ulicach wstrzymywano ruch, bito w dzwony. Właściciele aparatów fotograficznych wykonywali zdjęcia. Sądząc ze zdjęcia - sterowiec lecąc na północ, okrążył Oleśnicę, może również zrzucił pocztę.

Zeppelin z widokówki nad miastem

Zeppelin z widokówki nad zamkiem. Zaokrąglona linia przenikająca przez usterzenie to odbicie pieczęci.

Kiedy jednak przypatrzymy się Zeppelinom - widać, że zostały sfotografowane z prawie jednakowego ujęcia (widoczna drobna różnica mogła powstać podczas obróbki zdjęcia - o czym dalej). Zdięcie na widokówce z widokiem miasta wykonano zapewne z samolotu. Samolot mógł zająć pozycję odpowiednią do wykonania najlepszego ujęcia. Zeppelin nad zamkiem sfotografowano (jakoby) z kościoła. Czy Zeppelin ustawił się do najlepszego ujęcia przez miejscowego fotografa? Wątpię !

Kiedy przypatrzyłem się fotografii Zeppelina znad zamku - okazało się, że ma przed dziobem (nosem) ciemną otoczkę. Po jej znacznym powiększeniu (skanowałem tę widokówkę w rozdzielczości 800 dpi, co pozwoliło na ponad 10. krotne powiększenie), okazało się, że aż do usterzenia widać zakłócenia w ciągłości koloru (czego nie było widać w fotografii znad miasta). Pokazałem tylko zmiany w okolicach nosa Zeppelina i w niepełnym powiększeniu, gdyż taki plik miałby kilkanaście MB. Nie znam się na analizowaniu starych fotografii, ale gdyby to była fotografia cyfrowa - mógłbym sądzić, że wykonano w niej manipulacje - wklejono zdjęcie Zeppelina znad miasta.

O manipulacji także można sądzić po porówaniu kilku zdjęć zamku. Okazuje się, że ujęcie zamku widniejące na fotografii z Zeppelinem, wykonanej jakoby w 1930 roku, pochodzi z 1907 r. (data stempla). Czyli po 1905 r. wykonano zdjęcie zamku z wieży kościelnej i takie ujęcia powielano przez kilkanaście lat, zmianiając jedynie napisy i kolor "nieba". Czyli uzyskiwano nowe wydanie widokówki (widocznie pastor żądał znacznej opłaty za wejście na wieżę i wykonanie zdjęcia). Najlepiej oceniać zmiany w dacie wykonania fotografii po zmianie wysokości drzew, w stosunku do stałych elementów zamku i ustawienia ruchomych elementów na zamku. Na poniższej widokówce pokazałem czerwonymi strzałkami punkty odniesienia.

Poniżej pokazałem widokówki z różnymi datami wydania (1907 r., 1913 r. i trzy bez stempli).

Na allegro.pl było ich więcej - przykład.

Jak z powyższego wynika, z jednej fotografii zamku wykonywano przez długo okres czasu (nawet 25 lat) kilka - kilkanaście widokówek, zmieniając opisy, miejsce ich rozmieszczenia, kolory, różne chmury itp. Tak więc, w widokówce z 1930 r. wykorzystano zdjęcie zamku z ok. 1905 r., dodano kolor drzewom i zamkowi, umieszczono inny widok chmur i dodano zdjęcie Zeppelina ! ! !.

Kiedy się przypatruję widokówce z Zeppelinem nad miastem - także wydaje mi się, że jest w niej coś nienaturalnego. Wydaje się, że Zeppelin jest sfotografowany nieco od dołu, a cała fotografia z góry. Czy to także manipulacja? Czy Zeppelin podczas zmiany kierunku lotu pochylał się pokazując "podbrzusze"? Może kiedyś trafi tutaj specjalista i wyjaśni wątpliwości.

Dodano 27.12.2009 r.

Obie widokówki z Zeppelinem są falsyfikatami (fotomontażami)

Poniżej rozwiązanie zagadki Zeppelina nad Oleśnicą. W Instytucie Herdera w Marburgu znajduje się zdjęcie lotnicze (link do niego niżej) wykonane 4 maja 1925 r. To zdjęcie stanowi podstawę wykonania pierwszej z wyżej pokazanej widokówki z Zeppelinem. Że są to jednakowe zdjęcia wynika z całkowitego podobieństwa dymu nad lokomotywą. Inne szczegóły byłyby lepiej widoczne po zakupie tego zdjęcia i porównania jego z widokówką. Tak więc, do zdjęcia Oleśnicy z 1925 r. dodano zdjęcie "nieba" i Zeppelina wykonane w 1930 roku. Czyli jest to fotomontaż.

http://www.herder-institut.de/bilder_katalog/bilder_hansa-luftbild/59328.jpg

Pan Łukasz Ciamciak dodał:
W odsłonie ” Zeppelin nad Oleśnicą i zagadki fotografowania?” występuje ewidentnie fotomontaż. Jednym dowodem na to jest ujęcie z bardziej widocznym podbrzuszem, tak jak Pan to zauważył, drugi dowód to identyczny cień i kąt padania elementu sterowca, który jest niemożliwy do uzyskania przy dwóch różnych zdjęciach (rysunek z lewej) Widocznie ktoś wpadł na pomysł, aby Widokówkę z Zamkiem uatrakcyjnić Zeppelinem w tle.

Więcej o tym locie i parametrach tego typu sterowca w poniższej literaturze:

http://airbot.net/index.php?ac=teksty&op=show&kid=a32bd4e9c42d2f61d4fac005e0ce33f2&tid=24&sid=0
http://nwk.dziadep.net/strona25.html
http://airbot.net/tapeta2.php?id=23

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI