Marek Nienałtowski
Leśny Młyn (Waldmühle) - zapomniana wieś letniskowa

Pisząc o Ligocie Małej zainteresowałem się miejscowością leżącą nieopodal - nosząca kiedyś nazwę Waldmühle i wchodząca w skład powiatu oleśnickiego. Z widokówek wynikało, że jest to wieś letniskowa, w której zbiegały się dwie odnogi rzeki Widawy (Stara i Nowa) oraz rzeki Smolna. W samej wsi, na kanale łączącym Nową ze Stara Widawą, znajdował się młyn. Pokazałem to na poniższej mapie. Młyn ten jest także pokazany na mapie Schreibera z roku 1790.


Wycinek z dwóch map Messtischblatt 1:25 000 nr 4869 (nieco ciemniejszy kolor) i 4870

Ze względu na rozbudowane i uregulowane cieki wodne - zostały one wykorzystane do transportu towarów, turystyki, rybołówstwa i być może do komunikacji. Sądzić o tym można na podstawie poniższych widokówek. Miejscowość ta około 1870 r. miała jedynie 12 mieszkanców, głownie pracowników młyna. Ta sytuacja nie uległa zmianie do 1920 r. Z mapy z 1937 r. wynika, że rozrosła się ona do kilku domów i prawdopodobnie wzrosła także ilość mieszkańców. Latem przybywało "letników".


Łódką po zakupy


Łódka jako środek komunikacji


"Gondolier" na Widawie


Młyn. W małej dobudowie z lewej znajdowało się koło młyńskie


Myśliwi przed Leśnym Młynem w 1898 r. Z tekstów wynika, że to okoliczna szlachta - właściciele ziemscy.
Źródło: delcampe.net


Widok na młyn od tylnej strony. Widać wypływ wody z koła młyńskiego



Zajazd. Z lewej widoczna dobudowana sala "bankietowa"


Sala "bankietowa" zajazdu. Powyższe 4 ilustracje pochodzą z widokówki,
którą przysłał Krzysztof Kaczorowski 24.08.2014 r.


Letni ogród zajazdu. Sądząc z ilości stolików był często odwiedzany w 1932 r.


Widoczny jaz podnoszący poziom wody przed kołem młyńskim.
Na Widawie można było także łowić ryby


Widokówka z 1903 r. - widoczny zajazd (jeszcze bez przybudówki) i młyn z dwóch widoków

24. 04. 08. Pan Paweł Szczegodziński podesłał zdjęcie lotnicze pokazujące obecną sytuację. Może uda się pokazać na zdjęciu zarys przebiegu obu, a może już jednej odnogi Widawy?
Pan Jan Pelczarski napisał, że miejscowość Leśny Młyn nie istnieje. Na dokładnych mapach jest ślad w postaci nieużytkowanego młyna i oznaczenie "Leśny Młyn" na zbiegu granic gmin Czernica, Długołęka i Oleśnica.

Tego samego dnia Paweł Szczegodziński uzupełnił zdjęcie lotnicze zarysem przebiegu rzek i drogi do Ligoty Małej.


Niebieskim kolorem pokazano rzeki, czarnym - drogę.

Z porównania sytuacji na mapie i zdjęciu wynika, że kanał dostarczający wodę na koło młyńskie najpewniej już nie stnieje (jest to częste w pozostałościach starych młynów wodnych) i prawdopodobnie też nie istnieje budynek młyna. Może znajdzie się ktoś z czytelników strony, posiadający aktualne zdjęcia tej miejscowości?

1. Maja 2008 Andrzej A. napisał:
Byłem dzisiaj w przedstawianej przez Pana miejscowości Leśny Młyn, pozostało z niej tyle ile widać na zdjęciu satelitarnym, jeden piętrowy budynek mieszkalny oraz zabudowania gospodarcze, budynek jest zamieszkany. Do miejscowości prowadzi droga gruntowa, wyboista, ale da się jechać samochodem, w bezpośrednim sąsiedztwie budynków droga jest wybrukowana. Jechałem od Oleśnicy, w Ligocie Małej koło sklepu prosto. Śladów młyna nie stwierdziłem, kanały są mocno zaniedbane, zarosnięte, niewielka ilość wody.

18 maja 2008 Pani Ewa Kowalczyk z Ligoty Małej, po przeczytaniu tego tekstu, pojechała do Leśnego Młyna i odkryła dwa kamienie młyńskie (żarna), które użyto jako utwardzenie drogi. Pani Ewa wykonała zdjęcie tylko metalowej piasty z napisami wskazującymi na firmę i miejsce wykonania kamieni młyńskich. Na metalowej piaście osadzony jest właściwy kamień w postaci koła. Może następnym razem uda się zrobić pomiary średnic, a może nawet szerokość kamienia (trzeba go częściowo odkopać).

Napis na piaście: Carl Golldammer. Berlin
Napis na piaście: L-B Roger. Breslau

Koła te nie powinny służyć celowi utwardzania drogi - powinny trafić do skansenu, który mógłby powstać przy szkole w Ligocie Małej.

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
 Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
 Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI