Marek Nienałtowski
Schron przeciwlotniczy w zamku oleśnickim?

W okresie wojny w każdym większym budynku na terenie Niemiec musiały powstać schrony przeciwlotnicze. Tworzono je najczęściej w piwnicy, czyli były to piwnice przeciwlotnicze tzw. Luftschutz Keller. Schron powinien mieć mocny strop, drzwi gazoszczelne, nie posiadać otworów okiennych względnie mieć na nich zastawki przeciwuderzeniowe, niekiedy instalacje filtracji powietrza itp. Taki schron piwniczny powinien istnieć także w zamku. Niestety nie ma po nim widocznego zewnętrznego śladu (strzałki kierujące do schronu, jeszcze widoczne na niektórych budynkach oleśnickich, mogły zniknąć w zamku po wymianie tynków).

W odróżnieniu od zwykłych domów mieszkalnych, posiadających ściany o niewielkich grubościach, ściany zamku mają grubość ponad 1 - 1,8 m. Po trafieniu zamku bombą, osoby będące w schronie nie miałyby możliwości wydostania się z niego samodzielnie. Natomiast dokopanie się do nich byłoby bardzo utrudnione. Dlatego można sądzić, że przewidywano jakieś wyjścia bezpieczeństwa. Być może, że przykład jego widać poniżej.

Na zdjęciu widoczna gruba betonowa ściana stojąca przed jednym z największych okien piwnicy skrzydła wschodniego. Podobne osłony są znane z innych miast. Okno zostało później zamurowane, gdyż mogło służyć do niekontrolowanego wejścia i wyjścia z zamku.

Miejsce usytuowania tej betonowej osłony dorysowałem do planu piwnic K. Bimlera i oznaczyłem strzałką. W tej piwnicy znajduje się wejście do podstawy wieży (już nie istniejącej) posiadającej największą grubość ścian. Być może, że to pomieszczenie miało pełnić rolę niewielkiego schronu. Pokazałem je strzałką. Przed wojną miało ono dwa wejścia - obecnie posiada jedno. Wejście prowadzące do dalszych części piwnic skrzydła południowego zostało zamurowane. Być może, że zamurowano je podczas przystosowania tej piwnicy do roli schronu. Tak więc z ewentualnego schronu było jedno wyjście w kierunku pokazanego okna. W przypadku zawalenia skrzydła - duża grubość osłony okna mogła spowodować powstanie wolnej powierzchni pomiędzy osłoną i oknem. Mogło umożliwić dostęp powietrza, ułatwić ucieczkę z piwnicy, ułatwić prace przy odgruzowaniu dojścia do okna itd. Czyli pełniło ważną rolę.

Uwaga. Powyższe dywagacje są jedynie przypuszczeniami opartymi na przykładach budowy podobnych osłon w innych schronach i na przypuszczeniu, że wskazane miejsce schronu (w podstawie dawnej wieży) jest jednym z bardziej racjonalnych miejsc rozmieszczenia piwnicy przeciwlotniczej. Nie ma jednak pewności co do takiego zastosowania osłony.

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kosciół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pregierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
 Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
 Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauwazyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli
 CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI