Marek Nienałtowski
Wolność Kochana, ty jesteś jak zdrowie, ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, kto cię stracił ..., strofy z oleśnickiego aresztu milicyjnego 1946-1956.
28.05.2022 r.

Podstawą napisania poniższego tekstu były przysłane zdjęcia wykonane przez znanego oleśnickiego kolekcjonera Jacka Kamińskiego.

Wcześniej napisałem, że Komenda Powiatowa Milicji Obywatelskiej mieściła się w 1945 r. przy ul. Kościelnej 10 [1]. Wiadomo, że już w 1946 r. siedziba KPMO znajdowała się przy ulicy S. Żeromskiego. Stał tam budynek wybudowany w latach 1903-1911 (dokładnej daty jeszcze nie ustalono). Ma on numerację 3 i 4, co wskazuje na oddzielne wejścia (klatki schodowe). W 1921 r. w klatce 3 zameldowanych było 9 osób, a w klatce 4 - 8 osób. Stwierdzano, że KPMO zajmowała klatkę 3. Być może był to skrócony adres i milicja zajmowała obie klatki. Wymaga to wyjaśnienia.

Jacek Kamiński przypadkowo trafił do tego budynku i nie był przygotowany do wykonania zdjęć. Miał możliwość rozmowy z osobą, która mieszkała w nim od 1956 r. Dowiedział się, że przed 1945 r. parter zajmowała administracja Gimnazjum Królewskiego, który wybudowano w 1903 r. po drugiej stronie ulicy. W tym czasie administracja to maks. 2-3 osoby. Czyli nie zajmowała całego parteru. Natomiast wyższe piętra zajmowali nauczyciele.

Z historią tego budynku wiąże się rodzina Hermanna Polke - architekta i budowniczego [2], który jakoby kupił budynek nr 3 w 1938 r. Jego znany syn Sigmar Polke urodził się w nim w 1941 r. Tak liczna rodzina (9 osób) mogła zajmować znaczną część piętra.


Wydaje się, że na zdjęciu pokazano klatkę 4. Nie mam możliwości sprawdzenia.
Źródło: Marek Górnicki

Przeniesienie KPMO na ul. Żeromskiego 3 mogło być spowodowane niewielką kubaturą poprzedniego budynku, szczególnie piwnicy, w której brakowało miejsc na cele aresztanckie. W trakcie przeprowadzki także zabrano w nowe miejsce stalowe i mocniejsze drewniane drzwi cel. Jacek Kamiński od tej samej osoby dowiedział się, że komenda zajmowała parter, a wyższe piętra zostały zasiedlone przez rodziny milicjantów.


Dom po odnowieniu elewacji w 2011 r. Fot. Autor

Będąc w piwnicach budynku J. Kamiński wykonał kilka zdjęć stalowych i drewnianych drzwi z wziernikami, co mogłoby wskazywać na ich aresztanckie przeznaczenia. Dowiedział się też, że w każdej celi były prycze. W jednej z byłych cel udało się w złych warunkach oświetlenia zrobić zdjęcia zachowanym napisom, wykonanym ołówkiem na ścianie.

 
 
Fot. Jacek Kamiński
 
 
Fot. J. Kamiński
Z lewej słabo widoczny napis ołówkiem, zaczynający się od słów "Wolność Kochana".
Z prawej początek nierozpoznany - dalej "Dziatwo kochana" (Kochane dzieci).
W środku widać dawne zamki i sztaby. Fot. J. Kamiński

    Uwagi:

    1. O tym milicyjnym budynku chyba już pisano w Panoramie Oleśnickiej, w niektórych wydawnictwach wspomina się o nim jako o siedzibie UB.
    2. Warto zdokumentować piwnice tego budynku, poszczególne cele, drzwi oraz napisy. Może inni mieszkańcy budynku mają jakieś wspomnienia, zdjęcia i dokumenty.
    3. Historia Oleśnicy była różna, ale warta zapamiętania.

           Literatura:

       1. W budynku przy ul. Kościelnej 10 istniała Komenda Powiatowa Milicji Obywatelskiej
       2. Architekt Hermann Polke i jego dzieci  




Od autora • Lokacja miastaOleśnica piastowskaOleśnica PodiebradówOleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów
Oleśnica po 1885 r.Zamek oleśnicki Kościół zamkowy Pomniki Inne zabytki
Fortyfikacje Herb Oleśnicy Herby księstwDrukarnie NumizmatyKsiążęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica Wojsko w Oleśnicy Walki w 1945 roku Renowacje zabytków
Biografie znanych osób Zasłużeni dla OleśnicyArtyści oleśniccy Rysowali Oleśnicę
Fotograficy Wspomnienia osadników Mapy Co pod ziemią? Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie Recenzje • BibliografiaLinkiZauważyli nas Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki Fotografie miastaRysunki Odeszli Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI ZWIEDZANIE MIASTA BEZ PRZEWODNIKA....
NOWOŚCI