Marek Nienałtowski
Wolność Kochana, ty jesteś jak zdrowie,
ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, kto cię stracił ..., strofy z oleśnickiego aresztu milicyjnego 1946-1956.
28.05.2022 r.
Podstawą napisania poniższego tekstu były przysłane zdjęcia wykonane przez znanego oleśnickiego kolekcjonera Jacka Kamińskiego.
Wcześniej napisałem, że Komenda Powiatowa Milicji Obywatelskiej mieściła się w 1945 r. przy ul. Kościelnej 10 [1]. Wiadomo, że już w 1946 r. siedziba KPMO znajdowała się przy ulicy S. Żeromskiego. Stał tam budynek wybudowany w latach 1903-1911 (dokładnej daty jeszcze nie ustalono). Ma on numerację 3 i 4, co wskazuje na oddzielne wejścia (klatki schodowe). W 1921 r. w klatce 3 zameldowanych było 9 osób, a w klatce 4 - 8 osób. Stwierdzano, że KPMO zajmowała klatkę 3. Być może był to skrócony adres i milicja zajmowała obie klatki. Wymaga to wyjaśnienia.
Jacek Kamiński przypadkowo trafił do tego budynku i nie był przygotowany do wykonania zdjęć. Miał możliwość rozmowy z osobą, która mieszkała w nim od 1956 r. Dowiedział się, że przed 1945 r. parter zajmowała administracja Gimnazjum Królewskiego, który wybudowano w 1903 r. po drugiej stronie ulicy. W tym czasie administracja to maks. 2-3 osoby. Czyli nie zajmowała całego parteru. Natomiast wyższe piętra zajmowali nauczyciele.
Z historią tego budynku wiąże się rodzina Hermanna Polke - architekta i budowniczego [2], który jakoby kupił budynek nr 3 w 1938 r. Jego znany syn Sigmar Polke urodził się w nim w 1941 r. Tak liczna rodzina (9 osób) mogła zajmować znaczną część piętra.
Wydaje się, że na zdjęciu pokazano klatkę 4. Nie mam możliwości sprawdzenia.
Źródło: Marek Górnicki
Przeniesienie KPMO na ul. Żeromskiego 3 mogło być spowodowane niewielką kubaturą poprzedniego budynku, szczególnie piwnicy, w której brakowało miejsc na cele aresztanckie. W trakcie przeprowadzki także zabrano w nowe miejsce stalowe i mocniejsze drewniane drzwi cel. Jacek Kamiński od tej samej osoby dowiedział się, że komenda zajmowała parter, a wyższe piętra zostały zasiedlone przez rodziny milicjantów.
Dom po odnowieniu elewacji w 2011 r. Fot. Autor
Będąc w piwnicach budynku J. Kamiński wykonał kilka zdjęć stalowych i drewnianych drzwi z wziernikami, co mogłoby wskazywać na ich aresztanckie przeznaczenia. Dowiedział się też, że w każdej celi były prycze. W jednej z byłych cel udało się w złych warunkach oświetlenia zrobić zdjęcia zachowanym napisom, wykonanym ołówkiem na ścianie.
Fot. Jacek Kamiński |
||
|
|
Literatura: 1. W budynku przy ul. Kościelnej 10 istniała Komenda Powiatowa Milicji Obywatelskiej |