5. Trójkątny wykusz "parkanu"
Wykusz zbudowano po 1526 r. łącznie z budową odcinka zewnętrznych murów miejskich (parkanu) i bastei - wieży artyleryjskiej. Miał stwarzać rozszerzone pole ostrzału - być może wspomagać obronę bastei. Przeznaczony był dla 1-2 strzelców. Inicjatorem budowy mogła być Rada Miejska wspomagana przez księcia oleśnickiego Karola I, a po jego śmierci (1536 r.) - jego syna Jana z Podiebradów (1509-1565).

fot. Jacek Nienałtowski

Kliknij, aby powiększyć Rys. Z. Podurgiel	Różne kształy wykuszy Rys. J. Bogdanowski

Wykusz zbudowany jest z cegły o wymiarach 9-10/12/25-26 cm. Trójkątny rzut obiektu zapewnił możliwość prowadzenia ognia flankowego wzdłuż kurtyny parkanu. Znacznie rozszerzał też pole ostrzału w obszarze fosy i podejścia do niej od południa. Jego pierwotna wysokość (ok. 4,5 m) obejmowała zapewne mur przedpiersia - osłonę strzelców (widoczny na powyższym rysunku). Nie posiadał strzelnic poniżej poziomu międzymurza. Nie posiadał też sklepień ani stropów - przystosowany był do broni lekkiej (hakownice, piszczele, moździerze małokalibrowe itp.). Wykusz taki był bardzo rzadko występującą formą obronną na Dolnym Śląsku - bardzo szczątkową formą bastei.

Jego górną część zlikwidowano zapewne w 1648 r. W latach 1959-62 uporządkowano teren międzymurza (zwingeru), urządzając trawnik z możliwością dojścia do wykuszu jako punktu obserwacyjnego na fosę południową (zdjęcie poniżej). Widoczny jest od strony ul. Cieszyńskiego, a dostęp na międzymurza dostępny jest od ul. B. Prusa.

Zarys wykuszu trójkątnego fot. Jacek Nienałtowski

Bibliografia

1. Przyłęcki M. Mury obronne miast Dolnego Śląska. Wrocław 1966
2. Przyłęcki M. Cykl artykułów w Panoramie Oleśnickiej nr 37, 39, 41, 44, 46 z 1994 r.
3. Przyłęcki M. Najcenniejsze zabytki Oleśnicy. Zapiski oleśnickie nr 2. 1995
4. Bogdanowski J. Architektura obronna w krajobrazie Polski. PWN. 2002 r.

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
Szukam sponsora do wydania książki o zamku oleśnickim
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI