Marek Nienałtowski
Odtworzenie tablicy inskrypcyjnej z 1751 r. istniejącej na zamku w Oleśnicy
21.05.2023 r.

Przypomnę, że miejsce po tablicy odnalazł Remigiusz Szczuraszek.

Nad postaciami księcia Jana Podiebrada i jego żony Krystyny znajdują się
pozostałości po tablicy z 1751 r. Fot. Olgierd Czerner w 1961 r. Źródło

Pozostałości po tekście wg fotografii. O jakości materiału na wykonanie tablicy mógłby się wypowiedzieć
rzeźbiarz - kamieniarz

Przeprowadziłem pierwszą próbę umieszczenia tekstu na tablicy. Z lewej tekst wprowadzony, z prawej ledwo widoczny na tablicy (powiększ)

Okazało się, że tekst liczy 14 rzędów (pierwszy rząd pominięto, gdyż jest datą). W trzech pierwszych rzędach tekst biegnie prosto. Dalej rzędy oznaczone cyframi 4, 5, 6 i 7 są pochyłe, co widać na zdjęciu. Pokazano linie poziome i przebieg tekstu - widać, że tekst jest pochyły. Dalej ósmy rząd z imieniem księcia jest tylko nieco pochyły. Dziewiąty rząd jest bardziej pochyły. Dopiero rzędy 10 do 14 nie są pochyłe. Na tablicy z lewej pokazano tekst bez pochyłości - tak jakby wyszedł z ręki dobrego fachowca. Być może te pochyłości spowodowane są przekłamaniami fotografii?

Na zdjęciu widać, że tekst w wielu rzędach zaczyna się przy lewej krawędzi tablicy i kończy się przy jej końcu. Wyjątkiem jest tekst w rzędzie 1, 2, 3, 7, 9 i 11. Tekst w rzędach 1, 2, 3 jest krótszy, co wynika z analizy tablicy. Tekst w rzędzie 6 jest długi na tablicy, a krótki na tekście wprowadzonym. Można go z łatwością rozciągnąć, aby przebiegał od krawędzi tablicy do jej końca, ale wówczas litery stają się grubsze, co jest zauważalne. Również krótszy jest tekst w rzędzie 9 i 10. Niżej pokazano tekst po rozciągnięciu rzędu 6, 9 i 10.

Najlepiej widać zmiany w tekście w porównaniu rzędu 5
i rozciągniętego tekstu w rzędzie 6. Nastąpiła jak
gdyby zmiana rodzaju czcionki, co jest zauważalne.

Nie sprawdzałem, jak wyglądałby tekst, gdyby zwiększać w tych rzędach tylko odstępy międzyliterowe - być może lepiej. Pozostawiam to pod rozwagę osobom, które będą odtwarzać tablicę. Nie nastąpi to wkrótce, chociaż wykonanie takiej tablicy nie przedstawia żadnego problemu. Mogli ją odtworzyć w latach 60-70 XX wieku, podczas remontów zamku, ale uznali, że jest mało ważna. Podczas remontu ganku w 1972 r. zachowano szerokość wnęki na tablicę, natomiast powiększono jej wysokość i głębokość. Łatwo byłoby wykonać wnękę, która jest pokazana wyżej. Treść tablicy jest ważna, ale byłaby mało czytelna, gdyż jest umieszczona wysoko. Pozostaje ciągle problem prawidłowości treści tablicy. Przypomnę, że tłumaczenia jej dokonał prof. Wojciech Mrozowicz [2] i miał wątpliwości:

"Roku 1751 schronienie [polecił] przygotować najwyższej władzy, dziedzicowi i książęcej stolicy, z zagrażających płomieni niedawno uratowane, sprawił, by ta część starożytna stała się bardziej zadbana i odnowiona od fundamentów, Karol Chrystian Erdmann, książę Wirtembergii, Teck i oleśnicki, ojciec ojczyzny. Klaszczcie, dobrzy oleśniczanie, pod dobrą wróżbą zrodzone już, już uświęcone i [?] uświęconą, na nowo odżywającą krwią Podiebrada następujące czasów szczęśliwe odnowienie". Tekst jest trudny do zrozumienia, może w tekście H. Lutscha były jakieś przekłamania? Tekst jest bardziej zrozumiały dla osób znających historię historii zamku. Najważniejsze - w 1751 r. dokonano remontu od fundamentów skrzydła zachodniego (tego najstarszego) po dach, który w 1730 został uratowany od pożaru (ale częściowo ucierpiał). Razem z remontem skrzydła musiano wykonać remont lub wybudować ganek, skoro płyta była umieszczona na ganku (remont zrobiono niezbyt solidnie, bo po II wojnie światowej już groził zawaleniem. Ganek południowy nie wymagał remontu). Książę wspomniał o swoich poprzednikach - Podiebradach, odbudowując ich siedzibę, wskrzesił jakby pamięć po nich.

Literatura

1. Die Kunstdenkmäler der Landkreise des Reg. Bezirks Breslau, Lutsch H., Breslau. Wilh. Korn 1889
2. Nienałtowski M., Zamek książęcy w Oleśnicy od czasów piastowskich po współczesność, Katowice 2019

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA BEZ PRZEWODNIKA....
NOWOŚCI