Marek Nienałtowski
Stosunki narodowościowe w Oleśnicy w latach 1719-1736
Wypis z: Ogrodziński W. Jerzy Bock Nauka domowa i wyjątki z Agendy. Katowice 1936
Co do samej Oleśnicy znajdzie się zapewne obfity materiał w aktach kościelnych, przechowywanych w archiwum zamkowym i w parafii w Oleśnicy. Dla przykładu przytaczam tu dane dotyczące stosunku polskich komunii do ogólnej ich liczby z lat 1719 do 1736:
w 1719 r. polskich komunii 615 na 9104 ogółem,
w 1720 r. 547 na 8946,
w 1724 r. 519 na 9544,
w 1725 r. 480 na 9900,
,w 1726 r. 531 na 9684,
w 1728 r. 517 na 9606,
w 1730 r. 413 na 8790,
w 1731 r. 385 na 8719,
w 1735 r. 336 na 9605,
w 1736 r. 337 na 9056.
W ciągu 8 lat nastąpił spadek o 42%, świadczący o zmniejszaniu się stopniowym nie tylko może liczby parafian polskich, lecz także ich gorliwości religijnej i o zaniedbaniu obowiązków przez duszpasterzy. Cyfry te w Piorum Brabaeum zanotował superintendent mistrz Paweł Bornagius, ur. 1674 w Folkau na Górnych Węgrzech, od r. 1709 prepozyt, od 1719 kaznodzieja nadworny i superintendent w Oleśnicy, zmarły 11 grudnia 1737. Po nim dat tych nie zapisywano. Sam Bornagius był życzliwie usposobiony dla Polaków, co powtarza się przy pastorach pochodzenia niemiecko-węgierskiego. Zaniedbanie polskich parafian szło później coraz dalej tak, że Jan Baltazar Scholz z Oleśnicy, mianowany w r. 1750 polskim kaznodzieją, wahał się początkowo objąć ten urząd dla swojej nieznajomości j. polskiego. W XIX w. nabożeństwa polskie zaniknęły, a pamięc o nich wśród mieszkańców Oleśnicy zaniknęła.
Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI