Marek Nienałtowski
Cenna rzeźba Xawerego Dunikowskiego w Oleśnicy
11.01.2019 r.
Podczas poszukiwań autorów murali oleśnickich pojawiła się informacja, że w 1969 r. Krystyna Pławska-Jackiewicz miała wykonać rzeźbę Marii Skłodowskiej-Curie, którą miano usytuować przed budynkiem Zespołu Szkół Ponadpodstawowych im. Marii Skłodowskiej-Curie w Oleśnicy. Czyli miała być pełnopostaciowa lub stać na wysokim kamiennym postumencie. Szukałem tej rzeźby na stronie artystki - rzeźbę taką wykonała, ale w 1995 r. i stoi ona przed Kliniką Onkologii w Gliwicach.
Aby sprawdzić, czy istniejące w tej szkole popiersie polskiej uczonej jest autorstwa wymienionej artystki - wykonałem kilkanaście zdjęć rzeźby (w tym dniu stała na podłodze w innym pomieszczeniu) i na ekranie komputera zacząłem szukać sygnatur na poszczególnych zdjęciach. Widać było kilka trudno czytelnych sygnatur (znaków, a może zadrapań) i żadna nie pasowała do nazwiska (incjałów) Krystyny Pławskiej-Jackiewicz. W końcu udało się odczytać tylko jedną - Xawery DuniKowsKi.
Na rzeźbie z boku, w dolnej części, artysta rozmieścił sygnaturę |
Widoczna sygnatura |
Sygnatura powiększona
Porównałem sygnaturę z oryginalnym podpisem autora na innej rzeźbie.
Oryginalna sygnatura artysty na pomniku. Nie widać znaczącej różnicy między obiema sygnaturami (Źródło).
Wczoraj wysłałem dwa zdjęcia do Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego z zapytaniem o oryginalność oleśnickiej rzeźby Ksawerego Dunikowskiego. Po kilku godzinach dostałem odpowiedź.
Szanowny Panie,
Jest to rzeźba Xawerego Dunikowskiego, Głowa Marii Skłodowskiej-Curie z II cyklu Głowy Wawelskie z 1955 roku. Powstało kilka odlewów tej pracy w brązie. Informację o egzemplarzu, który jest w szkole zawarła Aleksandra Kodurowa w katalogu "Xawery Dunikowski. Rzeźby. Obrazy. Rysunki", Warszawa 1975, poz. 389, s. 125.
Pozdrawiam,
Joanna Torchała
Można sądzić, że w Oleśnicy istnieje odlew z formy gipsowej Głowy Wawelskiej (Źródło)
Pani Joanna Torchała dosłała skan z katalogu A. Kodurowej (dziękuję !). Z niego wynika, że:
Kiedy ten odlew znalazł się w szkole? Emerytowane szkolne bibliotekarki poradziły mi przeglądnąć dwa tomy najstarszej Kroniki Szkolnej. Tam natrafiłem na odręcznie napisany małym literkami tekst o tym, że 25.10.1967 r. odbyło się oddanie do użytku nowego budynku szkolnego i "minister J. Wieczorek wręczył popiersie Marii Skłodowskiej-Curie (dłuta Ksawerego Dunikowskiego)". Dalszy tekst sugeruje, że od tego czasu szkoła miała nosić Jej imię. Ten mały, trudno zauważalny wpis chyba spowodował, że większość oleśniczan zapomniała o wykonawcy tej rzeźby. Tym bardziej, że w kronice zabrakło zdjęcia rzeźby.
Wniosek: Mamy w Oleśnicy rzeźbę słynnego polskiego rzeźbiarza Xawerego Dunikowskiego. Jest to najcenniejsza polska rzeźba w Oleśnicy. Nie wiadomo, dlaczego w 1969 r. znana już rzeźbiarka Krystyna Pławska-Jackiewicz miała wykonać całopostaciową rzeźbę M. Skłodowskiej-Curie. Dzisiaj już nie ma komu zadać tego pytania.
Autor nie jest historykiem sztuki i używał słownictwa obiegowego.
Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Ansichtskarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA ZE SMARTFONEM
NOWOŚCI