Marek Nienałtowski
Nie będzie kolejnych medalionów na Kolumnie Złotych Godów
04.09.2021 r.

Przez ok. 155 lat na kolumnie Złotych Godów istniały 4 medaliony wykonane z brązu. Nie wiadomo kiedy zostały usunięte z pomnika. Być może zdjęli je Niemcy (jak pomnik Bismarcka) w 1944 r. na potrzeby wojenne. Chyba jednak zdarzyło się to w latach 1945-1948 w ramach walki z "niemczyzną". Najstarszy pomnik Oleśnicy przez kolejne ok. 70 lat był pozbawiony części historii, która nie kojarzyła się negatywnie z Prusami. Puste miejsca po medalionach były dla wielu oleśniczan powodem do wstydu. Przynajmniej ja tak uważałem i myślałem o wykonaniu repliki medalionów.

Okazją ku temu było objęcie stanowiska burmistrza Oleśnicy przez Michała Kołacińskiego, który poparł moje działania. Kiedy wprowadził Oleśnicki Budżet Obywatelski skorzystałem z okazji, aby w jego ramach wykonać replikę jednego z czterech medalionów. Uznałem, że ich odtworzenie należy rozpocząć od tego najbardziej rozpoznanego, tj. medalionu z parą książęcą - księciem Erdmannem i księżną Zofią. Kolejne projekty dwóch medalionów wymagały po kilka miesięcy poszukiwań wzorców herbów i dlatego zamierzałem wykonywać co roku kolejny projekt medalionu. W lipcu 2018 r. zagłosowano na mój projekt i dlatego po ponownym nastaniu rządów burmistrza Bronsia musiano kontynuować dalsze działania - 14 marcu 2019 r. został zakwalifikowany do realizacji. 21 marca 2019 r. wysłałem do UMO ogólny projekt medalionu, według którego rzeźbiarka go wykonała. W dniu 17.10.2019 r. - został zamontowany.

Pierwszwy medalion z parą książęcą

Miałem zamiar zgłosić do OBO kolejną replikę medalionu, ale okazało się, że burmistrz Bronś podjął uprzedzającą decyzję, aby pozostałe repliki trzech medalionów wykonał UM. Byłem tym mocno zdziwiony, bo przez ponad 20 lat medaliony burmistrza nie interesowały. Wiadomo, że chodziło tylko o uniemożliwienie mi wykonania kolejnego projektu. Świadczyło to też tylko o niewiedzy burmistrza Bronsia - nie zna historii pomnika i myślał, że istnieją zdjęcia medalionów, na podstawie których rzeźbiarz bez problemu je wykona.

Jak się okazało, w 2020 r. nie pojawiła się kolejna replika medalionu. Na majowej sesji Rady Miasta usłyszałem krótką informację burmistrza Bronsia, że replik medalionów nie można wykonać, bo nie są znane informacje na nich przedstawiane. Wreszcie to do burmistrza dotarło. Kilkanaście lat jest burmistrzem i nie znał tego podstawowego faktu o najstarszym pomniku Oleśnicy.

Dlatego w dniu 02.07. 2020 r. radny Michał Kołaciński zadał pytanie o dalszy los medalionów. Na zapytanie odpowiedział Robert Kropielnicki - Naczelnik Wydziału Architektury, Budownictwa i Inwestycji.

Odpowiedź na interpelację radnego M. Kołacińskiego

Z powyższego pisma wynika, że dzień przed napisaniem interpelacji (dziwna zbieżność, może warto sprawdzić czy nastąpiło to po interpelacji?) przez M. Kołacińskiego burmistrz Bronś nagle zmienił zdanie i zlecono wykonanie medalionu. Jednocześnie Pan R. Kropielnicki stwierdza, że "... data realizacji pozostałych dwóch medalionów nie jest znana, że względu na brak historycznych źródeł, przedstawiających ich oryginalny wygląd" Nie jest to całkiem prawda - wszystkie medaliony Kolumny Złotych Godów nie są ujęte w historycznych źródłach, bo brak jest ich zdjęć lub rysunków. Najbardziej znany był herb Wirtembergów i teraz już wiadomo, że od tego herbu należało rozpocząć dalsze prace. Herb Solms-Laubach okazał się dla rzeźbiarki za trudny do zrozumienia - stąd znaczna ilość błędów, pomimo tego, że uzyskała z muzeum rodu Solms jego rysunki! Jest to dla mnie ciągle zagadka! Czy na powstanie błędów miała wpływ Wojewódzka Dolnośląska Konserwator Zabytków? Dlaczego zatwierdziła herb bez wiedzy o nim i pomniku? Może DWKZ powinien teraz zapłacić za wymianę medalionu?

Strzałkami pokazano miejsca, w których elementy płaskorzeźby różnią się od rysunków,
uzyskanych przez rzeźbiarkę z muzeum Solms. Są na nim też inne błędy w wykonaniu

Po umieszczeniu herbu napisałem na swojej stronie o błędach na medalionie. Do tego odniósł się ktoś chyba z promocji UMO na mojaolesnica.pl:

Pojawiły się głosy, że na medalionie, który odtworzono w tym roku na kolumnie Złotych Godów jest zbyt dużo błędów heraldycznych. Zapewniamy jednak, że replika przedstawiająca herb księżnej Marii Sophii Wilhelminy z hrabiów Solms - Laubach jest prawidłowa. Jej projekt został przygotowany przez specjalistów w tej dziedzinie, a Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków we Wrocławiu pozytywnie go uzgodnił i udzielił pozwolenia na wykonanie repliki medalionu w aktualnej wersji. W przyszłości nadal będziemy korzystać z usług zaufanych autorytetów - informuje Urząd Miasta Oleśnicy.

Naturalnie nie podano mojego nazwiska (tylko jakieś głosy), bo nie można wymieniać nazwisk osób będących na czarnej liście. Cóż można na te brednie odpowiedzieć. Średnio inteligentny uczeń szkoły podstawowej na podstawie porównania herbu na medalionie z dwoma rysunkami tych herbów z epoki, które pokazuję na mojej stronie - znajdzie różnice. Pseudopromotorzy z UMO tego nie potrafią zrobić. Tzw. zaufane autorytety widocznie nie mają pojęcia o heraldyce oleśnickiej (czemu nie poznamy ich nazwisk? A może ich prac na temat heraldyki książąt oleśnickich.) Chciałbym też poznać tekst opinii Wojewódzkiej Dolnośląskiej Konserwator Zabytków i wskazać na popełnione błędy.

Wobec faktu, że nic nie było słychać o zleceniu wykonania trzeciego medalionu z herbem Wirtembergów oleśnickich - radny Wiesław Piechówka poprosił o informację w tej sprawie. Napisał:

Proszę Pana Burmistrza o informację o stan prac nad wykonaniem trzeciego medalionu na Kolumnie Złotych Godów. Czy zlecono jego wykonanie?  Istnieje pogląd, że herb Solms-Laubach na drugim medalionie  jest błędny i należy medalion wymienić. Urząd Miasta  twierdzi, że nie ma w nim błędów. Uprzejmie proszę o podanie nazwiska osoby (instytucji), która stwierdziła, że w herbie Solms-Laubach nie ma błędów. To pozwoli  wyjaśnić  różnicę poglądów na ten temat.

Kolejny raz wypowiedział się naczelnik R. Kropielnicki.

Odpowiadam Panu R. Kropielnickiemu, że herb Wirtembergów oleśnickich będący też herbem księcia Erdmanna jest mi dobrze znany. Przed napisaniem odpowiedzi powinien Pan zasięgnąć opinii u osób, które od wielu lat zajmują się heraldyką książąt oleśnickich, a nie podawać radnemu nieprawdziwe informacje. Nie sądzę też, aby pracownicy DWKZ mieli wiedzę na temat herbu Solms-Laubach II, dlatego poparli błędny herb. Podpieranie się w UM tą opinią nie znaczy, że herb jest prawidłowy - jest i będzie błędny.

Obecnie sądzę, że nie ma sensu wykonywać medalion z herbem Wirtembergów oleśnickich, gdyż on (jak i czwarty medalion) będzie dysonansem w stosunku do herbu z medalionem Solms-Laubach. Należy bowiem pamiętać, że kolumna jest poświęcona 50-leciu związku małżeńskiego. Czyli na kolumnie jest herb małżeński.

Poglądowy, uproszczony herb małżeński księcia Erdmanna (z lewej) i księżnej Zofii. Po rozdzieleniu oba herby pozostają pod tym samym płaszczem i pod tą samą mitrą. Od tego nie powinno być odstępstw. Rys. autor	Herb 6-kabłąkowy księcia i księżnej, stosowany w ostatnich latach życia zamiast 4-kabłąkowego

Na kolumnie jest on rozdzielony, gdyż tego wymagał kształt podstawy kolumny, natomiast o "małżeńskości" obu herbów miał stanowić analogiczny kształt mitry i płaszcza, pod którym oni wspólnie występują. Ze słabego zdjęcia medalionu widać, że herb księżnej Zofii ma mitrę i płaszcz stosowany przez Wirtembergów. Niestety, projektantka herbu Solms-Laubach użyła innego rysunku niż na większości "mitr wirtemberskich". Także użyła "latających" złotych sznurów, czego poważny ród nie używał w swoich herbach. Te dwa herby obok siebie (jeden z błędami) będą ośmieszać mieszkańców Oleśnicy bardziej niż brak pozostałych medalionów.

Wnioski:

• Popieram opinię naczelnika R. Kropielnickiego, aby wstrzymać się z uzupełnieniem dwóch medalionów. Po zmianie burmistrza będzie możliwość podjęcia dyskusji na ten temat.
• Obecnie wszelkimi działaniami promocyjnymi rządzą osoby z Urzędu Miasta, które mają mierne pojęcie o Oleśnicy, historii miasta i zabytkach. Dlatego razem z burmistrzem szkodzą historycznej promocji miasta.
• Burmistrz Bronś rządząc autokratycznie sądził, że uniemożliwiając mi wykonanie projektów medalionów - ukarze mnie, a faktycznie ukarał miasto i mieszkańców zainteresowanych odnową najstarszego pomnika Oleśnicy.

Co pisałem o Kolumnie Złotych Godów i medalionach:

https://www.olesnica.nienaltowski.net/Kolumna_zlotych_godow.htm

https://www.olesnica.org/Zlote_Gody_medaliony_uzupelnienie.htm

https://www.olesnica.nienaltowski.net/Kolumna-pierwszy-medalion.htm

https://www.olesnica.nienaltowski.net/Medalion.Zlote.Gody.htm

https://www.olesnica.nienaltowski.net/Herb.Solms_Laubach.htm

https://olesnica.org/medalion_solms.htm

Co pisała olesnica24.com

https://www.olesnica24.com/wiadomosci/9170,na-kolumnie-zlotych-godow-odtworzono-drugi-medalion

https://www.olesnica24.com/wiadomosci/9371,nienaltowski-sa-bledy-miasto-nie-ma-bledow

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA BEZ PRZEWODNIKA....
NOWOŚCI