Marek Nienałtowski
Znany malarz Joseph Langer wykonuje na początku XX w. prace w kościele Św. Trójcy
i projekt dla kościoła św. Jana w Oleśnicy
Najobszerniej o J. Langerze napisał Adam Organisty [2]. Z tej publikacji pochodzą poniższe informacje o związku Langera z dwoma kościołami w Oleśnicy. "Latem 1900 roku Joseph Langer wraz z pomocnikiem o nazwisku Piperin konserwował malowidła na sklepieniu i w prezbiterium oraz ołtarz główny w kościele Świętej Trójcy w Oleśnicy". Stare freski namalowane około 1750 r. najprawdopodobniej przez Felixa Antona Schefflera (1701-1760), musiały być po 150 latach mocno uszkodzone, skoro proboszcz Henryk Schlossarek (1893-1906), uznał, że muszą być odnowione. J. Langer wykonał dokumentację stanu zastanego na 9 zdjęciach małego formatu. Konserwacja może trwała ponad rok, bo w 1902 r. artysta już wykonuje prace w kościele Pokoju w Świdnicy. Chyba wtedy wrocławscy fotografowie Eduard van Delden i jego ówczesny pomocnik Heinrich Götz wykonali 6 dużych rozmiarów zdjęć pokazujących m.in. "widok malowanej nastawy ołtarza głównego oraz wyobrażoną na sklepieniu (według wzorników Pozza) iluzjonistyczną architekturę otwartą na niebo z przedstawieniem Trójcy Świętej. Pośród namalowanych postaci Ojców Kościoła ponad wejściem głównym do świątyni można zobaczyć anioła z planem świątyni oraz autoportret twórcy fresków z obrazem przedstawiającym Chrzest podskarbiego królowej Kandaki." |
|
Malowidła na sklepieniu kościoła Św. Trójcy z ok. 1750 r. [2] |
Zapewne dobra opinia o malarzu spowodowała, że w 1909 r. Langer wykonał Projekt dekoracji malarskich i witraży do kościoła zamkowego w Oleśnicy. Kościół wtedy znajdował się w końcowym stadium odbudowy po katastrofie z 1905 r. i realizowano w nim głównie prace wykończeniowe. A. Organisty napisał "Projekt ten wart jest osobnego omówienia, ponieważ na jego przykładzie można przyjrzeć się praktyce malarskiej artysty. Aby zachować dokładne proporcje szkicowanej architektury świątyni, Langer najpierw wykonał dużych rozmiarów fotografię ukazującą wnętrze kościoła w stronę prezbiterium, a na niej ołówkiem zaznaczył skalę i wykreślił linie perspektywiczne we wnętrzu kościoła. Posługując się zdjęciem namalował następnie widok wysokiego prezbiterium gotyckiego, w którym zaplanował w dolnej części prezbiterium ornamentalną polichromię gotycką oraz na ścianie po stronie południowej, ponad lożą książęcą (...), przedstawienia ewangelistów w medalionach. W oknach prezbiterium Langer naszkicował witraże (...). W centralnym oknie malarz zaznaczył postacie anielskie, w dwóch bocznych zaś oknach orła piastowskiego po prawej, północnej stronie i orła pruskiego po lewej, południowej stronie kościoła." | |
Wszystkie zdjęcia z archiwum J. Langera wdowa przekazała do Muzeum w Ziębicach. | J. Langer z projektem dekoracji malarskiej w kościele św. Jana [2]. W głębi widać prezbiterium, ołtarz i z prawej nową lożę książęcą. Fot. Max Glauer z Opola. Zdjęcie także znajduje się w muzeum ziębickim |
Być może, ze względów oszczędnościowych projekt Langera w kościele św. Jana nie został zrealizowany. Witraże zapewne zaprojektował inny, tańszy artysta.
Zakończenie
Literatura
Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI