Marek Nienałtowski
Prof. Antoni Cieszyński
25.07.2005 r.

Otrzymałem e-mail od doktora Pawła Tacika, pracującego aktualnie w Niemczech, który słusznie wskazuje, że pominąłem na tej stronie osobę zasłużonego dla światowej medycyny prof. Antoniego Cieszyńskiego.

Pan Paweł napisał "... Niewielu polskich lekarzy, tak jak prof. Antoni Cieszyński na trwałe zapisało się na kartach medycyny światowej. Dlatego warto byłoby napisać coś o tym wielkim stomatologu i jego związkach z Oleśnicą. Prawo w rentgenologii stomatologicznej, którego był autorem, obecne jest w każdym ważniejszym podręczniku stomatologii (pol. prawo Cieszyńskiego-Diecka, niem. Halbwinkelprojektion oder Cieszynski-Dieck-Technik, ang. bisection angle technic). (...) "Dość często zastanawiałem się stojąc w rynku przed tablicą pamiątkową poświęconą Antoniemu Cieszyńskiemu, co porabiali jego rodzice u schyłku XIX wieku w niemieckim Oels. Jedna z wersji mówi, że jego ojciec prowadził w Oleśnicy aptekę..."

Apteka, w której prawdopodobnie pracował Tomasz Cieszyński, ojciec Antoniego
Tablica poświęcona 85 rocznicy urodzin prof. Antoniego Cieszyńskiego, umieszczona 10.06.1967 r. na murze budynku mieszczącego aptekę. Prawie 40 lat później podobną tablicę wywieszono we Wrocławiu

Odpis z Księgi Pamiątkowej MRN z dnia 10 czerwca 1967 r. Źródło DŻS PiMBP (z okazji odsłonięcia tablicy pamiątkowej ku czci zamordowanego przez hitlerowców prof. Antoniego Cieszyńskiego).

Wzruszona niezmiernie i przejęta cudownie zorganizowaną uroczystością ku czci mego męża Antoniego Cieszyńskiego, w jego miejscu urodzenia - cieszę się z tego, że mogłam poznać u schyłku swego życia to cudowne polskie miasteczko, które powinno się stać wzorem dla miast całej Polski - jest urocze i prześliczne.

Róża Antonina Cieszyńska
Tomasz Cieszyński (syn)
Krystyna Stec (wnuczka), Henryk Stec (mąż wnuczki)
Ewa Muller (wnuczka), Antoni Muller (mąż wnuczki)
Marian Puchalik (zięć prof. Cieszyńskiego)

W związku z listem Pana Pawła natychmiast dodałem dostępną informację o Profesorze autorstwa Pani Jadwigi Moszorek (dziękuję za przysłanie i wyrażenie zgody na umieszczenie tekstu na tej stronie), zamieszczonego także w Kwartalniku Powiatu Oleśnickiego. Następnie będę poszukiwał informacji o Jego oleśnickim epizodzie, rodzicach, ewentualnej aptece itd. Liczę przy tym jak zwykle, na współpracę czytelników.

Portret prof. Antoniego Cieszyńskiego w stroju dziekańskim, pędzla Stanisława Batowskiego.
Źródło:Tomasz Cieszyński - syn

Tytuł: Prof. Antoni Cieszyński. Światowej sławy stomatolog, twórca stomatologii polskiej.

Autor: Jadwiga Moszorek
Kwartalnik Powiatu Oleśnickiego nr 2 (7) 2003 s. 59-61


Antoni Cieszyński urodził się w Oleśnicy 31 maja 1882 r. (obecnie wiadomo, że 30 maja - dopełnienie autora strony). Uczęszczał do gimnazjum klasycznego Marii Magdaleny w Poznaniu, a następnie w Bydgoszczy, gdzie otrzymał świadectwo dojrzałości. W Berlinie i Monachium studiował medycynę, stomatologię i filozofię. Już jako student pracował u prof. Bertena na oddziale chirurgicznym, był też asystentem u Walkhofta na oddziale dentystyki zachowawczej i u prof. Medera na oddziale protetyki.

W grudniu 1912 r. uzyskał stopień doktora medycyny z najwyższym odznaczeniem summa cum laude, na podstawie rozprawy: O zdjęciach zewnątrzustnych szczęk promieniami Roentgena.

W 1913 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Ambulatorium Dentystycznego Wydziału Lekarskiego we Lwowie. Całkowita modernizacja ambulatorium i nowy program nauczania pozwoliły na przemianowanie Ambulatorium w marcu 1914 r. w Instytut Dentystyczny - pierwszy w Polsce, a następnie w roku 1930 na Klinikę Stomatologiczną Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W roku akademickim 1926/27 Antoni Cieszyński pełnił również funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego. Wtedy to napisał książkę "Przyszłość stanu lekarskiego w Polsce" Lwów. 1927 r. (dopełnienie autora strony).

Należał do licznych towarzystw naukowych krajowych i międzynarodowych. W 1909 r. w Berlinie powołał Związek Polskich Odontologów, skupiający lekarzy stomatologów z trzech zaborów. W 1931 (1913?) roku na kongresie w Paryżu stworzył Związek Słowiańskich Stomatologów.

Z chwilą wybuchu wojny w 1914 r. zorganizował w Instytucie Dentystycznym Placówkę Polskiego Czerwonego Krzyża. Po ewakuacji ze Lwowa w końcu 1914 r. przeniósł się do Tarnowa, a później do Wiednia, gdzie założył oddział dla obrażeń szczękowych i poliklinikę stomatologiczną dla uchodźców z Polski. Po powrocie do Lwowa powołał "Polską Służbę Sanitarną" na okres walk z Ukraińcami (1918-1919). Organizował punkty opatrunkowe dla rannych w części Lwowa zajętej przez Ukraińców. Został odznaczony Krzyżem Obrony Lwowa (1918) oraz Medalem Niepodległości (1933).

W toku bardzo intensywnej i bogatej działalności Cieszyński pełnił liczne i odpowiedzialne funkcje:
- przewodniczący Powszechnych Wykładów Uniwersyteckich we Lwowie (1915-1918),
- przewodniczący Związku Docentów Stomatologii w Państwie Polskim (1913-1923 i od roku 1935),
- delegat narodowy Polski do Federation Dentaire Internationale,
- przedstawiciel Polskiej Sekcji Association Stomatologigue Internationall,
- prezes Związku Stomatologów Lwowskiej Izby Lekarskiej.

Prof. Antoni Cieszyński ogłosił drukiem 375 prac. Opublikowano je w 70 czasopismach naukowych świata w siedmiu językach, obejmujących wszystkie dziedziny stomatologii.
W ramach dorobku naukowego na uwagę zasługują: opracowanie systematyki techniki rentgenowskiej intra-i ekstraoralnej, zastosowanie radioterapii w stomatologii, opracowanie metod iniekcyjnych do wszystkich gałęzi nerwu trójdzielnego.

Był twórcą nowoczesnych metod operacyjnych i rozpoznawczo-badawczych. Otrzymał wiele nagród i dyplomów, m.in. w 1936 roku otrzymał Złoty Medal i dyplom nagrody im. W. O. Millera przyznawane przez Federation Dentaire Internationale (Międzynarodowy Związek Dentystyczny) rok wcześniej w Brukseli.
Od roku 1923 redagował własne czasopismo Dentystyka Polska.

Po zakończeniu pierwszej wojny światowej, jako kierownik Instytutu Dentystycznego we Lwowie, opracował program i plan studiów stomatologicznych dla nowo powstałych wydziałów w Warszawie i Poznaniu.

Aresztowany przez gestapo został zastrzelony z 3 na 4 lipca 1941 roku.
Jego syn dr Tomasz Cieszyński tak wspomina tę noc:
- W nocy z dnia 3 na 4 lipca z głębokiego snu obudziło mnie długie dzwonienie i kopanie w drzwi wejściowe (...) - była 2-ga w nocy.
- Czy pan jest profesor Cieszyński?
- Tak jest (...)
- Niech się pan ubiera.
Nie pozwolono mu zabrać niczego, nawet lekarstw które zażywał od pewnego czasu z powodu choroby serca, nie podano przyczyny aresztowania.
Miał zabrać tylko swoje dokumenty. Zdziwienie Niemców wzbudziła dobra znajomość języka niemieckiego Ojca. Padło pytanie:
- Czy pan jest Niemcem?
- Byłem zawsze i jestem Polakiem."
Cieszyński został aresztowany razem z innymi 23 profesorami wyższych uczelni Lwowa i grupą osób najbliższych. O brzasku dnia 4 lipca 1941 r. został rozstrzelany.
W uznaniu jego zasług dla nauki, jedną z ulic w Oleśnicy - mieście, w którym się urodził - nazwano jego imieniem.
Zdjęcie pomnika zamorodowanych profesorów na tzw. Wzgórzach Wuleckich. Przysłał je dr Paweł Tacik. Kliknij na zdjęciu aby powiększyć
 

Dodatkowe informacje o ojcu uczonego:

Ojciec uczonego - Tomasz (na zdjęciu z lewej), aptekarz w Oleśnicy. Urodził się 18 września 1846 r w Koźminie. Do gimnazjum uczęszczał w Ostrowie Wielkopolskim. Uczestniczył w Powstaniu Styczniowym 1863 r. Obrawszy zawód farmaceuty złożył w 1866 r. w Koźminie egzamin na pomocnika aptekarskiego. Następnie pracował w aptekach w Calbe, Mülheim, Aachen, Vevey, Yverdon, Zabrzu, Poznaniu i Koźminie. Po tej praktyce odbył studia farmaceutyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie 7 grudnia 1871 r. złożył egzamin aptekarski.

W czerwcu 1874 r. w kościele katolickim w Lesznie (wpis 13/1874) ożenił się mając 27 lat z Emilią z domu Chiżynską (26 lat) ur. w Popłomyki. Ich synem jest Antoni Cieszyński, twórca polskiej stomatologii. Tomasz Cieszyński był autorem polsko-łacińskiego słownika pt. Der polnische Apotheker (Aptekarz Polski), napisanym w Oleśnicy (wg. K. Dziedzica), wydanym po raz pierwszy przez wydawnictwo E. G. Günther w Lipsku w 1880 r., a następnie tamże, przez wydawnictwo J.A. Barth w 1909 r. (wydanie pośmiertne). Kolejne pojawiło sie w 1927 r. Słownik ten przez długie lata stanowił podstawowe źródło polskiej terminologii farmaceutycznej dla aptekarzy w zaborze pruskim, kontaktujących się przeważnie z ludnością polską. Prof. Piotr Stec prawnuk Antoniego Cieszyńskiego podał mi źródła [1], [2]], [3], z których wynika, że Tomasz Cieszyński zajmowal się badaniami gwary polskiej ludności zamieszkującej wsie powiatu oleśnickiego.
Tomasz Cieszyński zmarł 18 marca 1891 r. w Poznaniu. Oprócz Antoniego miał córkę Franciszkę (1880 r.) i Marię (1883).
Uzupełnienie autora strony: Z nekrologu w Gazecie Poznańskiej R.60 nr 209 wymieniono, że Cieszyńska Emilia (zd. Chiżyńska) - zmarła 1918.09.12

Tomasz Cieszyński
Źródło: Tomasz Cieszyński-wnuk

 

Poniżej fragment strony tytułowej słownika autorstwa T. Cieszyńskiego. Pochodzi z Oleśnickiego Domu Spotkań z Historią. Książka stanowi własność Krzysztofa Dziedzica.


Fragement strony tytułowej słownika Tadeusza Cieszyńskiego

Powyższe informacje o swoim dziadku przysłał mi osobiście Pan prof. n. med. dr hab. Tomasz Cieszyński. Także powyższe zdjęcia Ojca i Dziadka pochodzą ze zbiorów Pana Profesora, które otrzymałem razem z osobistym opisem na odwrocie.

Uzupełniono 18.11.2014 r.
W 1883 r. Tomasz Cieszyński - aptekarz (jeden z trzech o tym zawodzie w Oels/Oleśnicy) jest wymieniany w spisie osob mających prawo uczestniczyć w wyborach na kandydatów do Rady Miasta powtarzanych co roku. Czyli T. Cieszyński uzyskał wcześniej prawa miejskie - stał się obywatelem (Bürger) miasta. Z punktu widzenia historii Oleśnicy równie ciekawą postacią jest ojciec prof. A. Cieszyńskiego - związany pracą z Oleśnicą, wydaniem książki i badaniami polskiej gwary w okolicach Międzyborza.


Prof. Tomasz Cieszyński na tle portretów ojca i dziadka.
fot. Adam Zadrzywilski

T. Cieszyński prawdopodobnie mieszkał w Oleśnicy już w 1879 r. Tu urodziły się się dwie jego córki i syn Antoni. Brak jest jeszcze śladu aptekarskiej działalności Tomasza Cieszyńskiego w Oleśnicy. Może pracował w aptece "Pod Orłem", mieszczącej się początkowo na ul. Oławskiej, a od 1882 r. w budynku Rynek 11, pokazanym na zdjęciu. Apteka "Pod Lwem" istniejąca w budynku Rynek 30 była raczej prowadzona przez członków rodziny Oswalda - jej właściciela [5]. Niewykluczone, że mógł pracować w jednej z drogerii - T. Cieszyński często zmieniał miejsce pracy.

Uzupełniono 10.07.2012 r. (może cztelnicy strony pomogą w prawidłowym odczytaniu niemieckiego tekstu)
Dzięki pomocy ks. infułata Władysława Ozimka uzyskałem możliwość wykonania zdjęć z księgi urodzeń kościoła Św. Trójcy. Pod datą 9. 7 1882 r. znajduje się zgłoszenie urodzenia dziecka w dniu 30 maja 1882 r. przez rodziców: Tomasza Cieszyńskiego i jego żonę Emilię z Chiżyńskich (dalej niezrozumiałe?). Dziecku nadano imię Witold, Marcel, Antoni. Ojcem i matką chrzestną byli Stanisław Ceszewski (może Cieszynski?) z Odolanowa i Ludwika Chiżyńska z Kirik(?).

Na następnej stronie, był wpis o ślubie A. Cieszyńskiego. Zgodnie z ówczesnymi zasadami - proboszcz udzielający ślubu musiał zgłosić ten fakt do parafii miejsca urodzenia. Stąd ta informacja w księgach oleśnickich. Ślub odbył się 13.03.1915 r. Żoną była Rozalia z Troczyńskich.

Nie wiadomo w jakim mieście odbył się ślub - czy w Wiedniu? Może znawca niemieckiego i miejscowości w poznańskim, pomoże rozwikłać te teksty.

Dodano 2.08.2012 r.
Pani Krystyna Stec, wnuczka profesora, poprawiła nazwę miejscowości z aktu urodzenia, którą odczytać można było jako Kirik, Kurik na ... Kórnik, gdyż tam mieszkała rodzina Chiźyńskich. Również potwierdziła, że ślub dziadków odbył się jednak we Wiedniu i dodała, że w polskim kościele Braci Zmartwychwstańców.

Andrzej Grafik z Leszna dodał informację, że Ludwika Chiżyńska z Kórnika niem. Kurnik to postać wybitna - córka Antoniego Chiżyńskiego powstańca listopadowego, związana z Generałową Jadwigą Zamoyską z Kórnika.

Dodano 31.05.2016 r.
Pani dr Barbara Bruziewicz-Mikłaszewska podczas otwarcia wystawy w BiFK o Antonim Cieszyńskim autorstwa Krzysztofa Dziedzica, poinformowała mnie, że zdaniem znawców drugim imieniem profesora było Maria, a nie Marcel. W dalszym ciągu istnieje problem daty urodzenia A. Cieszyńskiego, gdyż oficjalnie obchodzi się tę rocznicę 31.05, nie 30.05, jak to wynika z księgi urodzeń kościoła Św. Trojcy w Oleśnicy.

Dodano 13.02.2021 r.
W gazecie Lokomotive an der Oder z 21 czerwca 1882 r. (fragment gazety niżej) podano daty urodzenia dzieci zarejestrowanych w Urzędzie Cywilnym Miasta (nie znam nazwy tego urzędu po niemiecku) od 26 maja do 9 czerwca. Wg tej gazety w dniu 31 maja 1882 r. (podkreśliłem poniżej) wpisano do akt miasta, że aptekarzowi Thomas Cieszynski urodził się syn Marcel Anton. Czy świadczy to, że Marcel Antoni urodził się 30 maja (wg wpisu z metryki kościelnej), a 31 maja został wpisany do akt miasta? Z tego też wynika, że miał jednak na imię Marcel, a nie Maria.

Nie udało się znaleźć w ogłoszeniach na łamach tej gazety z maja 1882 r. adresów aptek w Oleśnicy. Ogłaszało się wtedy trzech aptekarzy. W częstych, dużych ogłoszeniach pisano jedynie - F. Oswald - aptekarz, lub apteka, nawet nie podawano nazwy, adresu, a jedynie ofertę (wiadomo, że była to apteka Pod Lwem. Rynek 30). Częste były ogłoszenia w maju, w średnich wymiarach aptekarza P. Oelhkrug - bez nazwy i adresu apteki (może Drogeria Rynek 4 lub/i 5). Istnieje jedno duże ogłoszenie z podaniem nazwy Pod Orłem i właściciela (H. Ressel, który zmarł, a aptekę prowadziła żona), także bez podania adresu. Trzeba dalej szukać, ale małe niewyraźne teksty bardzo to utrudniają.

Więcej informacji genealogicznych o ojcu profesora - Tomaszu, jego żonie Emilii, dwóch córkach i synu - Antonim


18.12.2010 r. zmarł syn prof. Antoniego Cieszyńskiego.


Uzupełniono 3 maja 2012 r.
Z okazji 130 rocznicy urodzin prof. A. Cieszyńskiego
- 31 maja 2012 r. odbyła się na zamku oleśnickim uroczystość rocznicowa, na której dr Barbara Bruziewicz-Miklaszewska wygłosiła odczyt Profesor Antoni Cieszyński (1882-1941) - stomatolog światowej sławy i twórca nowoczesnej stomatologii polskiej - w 130 rocznicę urodzin.

Niżej krótkie fotograficzne sprawozdanie z uroczystości. Fotografie autorstwa Edwarda Niczypora.

Dr Barbara Bruziewicz-Mikłaszewska podczas prezentacji odczytu
Rodzina prof. A. Cieszyńskiego. Od prawej siedzą wnuczki profesora Ewa Müller, Krystyna Stec oraz wdowa po synu profesora - Elżbieta Cieszyńska

Po uroczystościach w zamku, obchody rocznicowe kontynuowano pod pamiątkową tablicą w rynku oleśnickim.


Od lewej - lek. dent. p. dr Zarówna (oleśniczanka), dr n. med. Barbara Bruziewicz-Mikłaszewska, AM Wrocław, Dziekan Wydz. Lekarsko-Stomatologicznego dr hab. Beata Kawala prof. nadzw., Prodziekan ds. Dydaktyki dr hab. Wiesław Kurlej prof. nadzw., JM Rektor AM prof. dr hab. Marek Ziętek.
Także byli obecni: Wice Prezes Dolnośląskiej Izby Lekarskiej dr n. med. Andrzej Wojnar, Wice Prezes ds. Stomatologii lek. dent. Alicja Marczyk-Felba, Przewodniczący Koła Stomatologów Ziemi Oleśnickiej lek. dent. Jacek Wojtowicz, Lek. Dent. Joanna Markowska, małżeństwo lekarzy dentystów Andrzej Ocharski z małżonką, Dr n. med. Urszula Kanaffa-Kiljańska AM Wrocław oraz władze Oleśnicy i mieszkańcy.

 

Na zdjęciu: w pierwszym rzędzie stoją dwie wnuczki
A. Cieszyńskiego dr inż. (chemia) Ewa Müller i dr inż. (elektrotechnika teoretyczna) Krystyna Stec. W drugim rzędzie od lewej stoją Martyna Cieszyńska - prawnuczka (córka Jakuba Cieszyńskiego), Jakub Cieszyński, Jagoda Derkowska – wnuczka - lekarz specjalista okulista, Wojciech Derkowski - mąż Jagody – lekarz specjalista neurolog i Elżbieta Cieszyńska wdowa po T. Cieszyńskim.


Honorowy poczet ze sztandarami szkół oleśnickich

Dodano 12.11.2020 r.
Na miejscu wyżej pokazanej tablicy na budynku Rynek 11 umieszczono nową, z podaną informacją, że w tym budynku urodził się prof. A. Cieszyński. Informacja ta jest niczym nie poparta, a jedynie świadczy, że w UM Oleśnicy promocją zajmują się osoby bez żadnej wiedzy. Więcej

 

Wypisy z literatury fachowej przybliżającej sylwetkę naukową prof. A. Cieszyńskiego.

Z: http://www.polradiologia.org/polish/histor/histor4.html
W 1907 r. Antoni Cieszyński, profesor stomatologii Uniwersytetu we Lwowie ogłosił regułę izometrii, która stanowiła przewrót w tworzącej się radiologii stomatologicznej, pozwalając na wykonywanie na filmie zdjęć rtg zębów o rzeczywistej długości. Antoni Cieszyński po studiach pracował w Instytucie Dentystycznym w Monachium. Był autorem wielu udoskonaleń technicznych. Między innymi kasety do zdjęć stereoskopowych, wspornika do zdjęć pozaustnych, przytrzymywaczy filmów wewnątrzustnych, miarki do bezpośredniego odczytywania odległości filmu od ogniska oraz czapki z tabliczką ułatwiającą ustawienie promienia głównego do zdjęć typowych czaszki. W 1907 opracował pierwszy w świecie atlas radiologii stomatologicznej. Działalność Cieszyńskiego pozwoliła stworzyć podwaliny radiologii stomatologicznej. W 1926 wydał własny podręcznik radiologii stomatologicznej.
Cieszyński A: Beitrage zu intraoralen Aufnahmen der Zahne. I. Die Einstellung des Huptstrahes bei intraoralen Zahnaufnamen mittels einwr Orientierungstafel, 1907
Cieszyński A: Beitrage zur Technik bei Zahnaufnahmen mittel Rontgenstralen. Cor. F. Z, 1907; 4: 289-303
Cieszyński A: Zastosowanie promieni Roentgena w dentystyce w celach rozpoznawczych. Kronika Dentystyczna 1908; 11:36
Cieszyński A: Verbesserte Modelle von Filmhaltern fur Zahnaufnahmen mittels Rontgenstrahlen. Deut. Zahnarztl. Woch. 1909; 8: 668-670
Cieszyński A: Atlas radiologiczny zdjęć dentystycznych. Pierwszy atlas zdjęć rentgenowskich dentystycznych, wystawiony z okazji X Zjazdu Lekarzy i Przyrodników Polskich we Lwowie w 1907- oryginał w zbiorach Dentyst. Uniw. Monachijskiego
W latach 1913/14 prof. Antoni Cieszyński opracował szereg przyrządów ułatwiających radiologiczne badania stomatologiczne.


Z: http://www.lwow.home.pl/ujk/1.html

Antoni Cieszyński - profesor stomatologji, kierownik Zakładu dentystycznego, dziekan w r. 1927/28, przewodniczący Sekcji Polskiej Międzynarodowego Związku Stomatol., przewodniczący Komitetu Narodowego Międzynarodowego Związku dentyst., przewodniczący Stałej Delegacji Polskich Zjazdów stomatol., przewodniczący Związku Słowiańskich Stomatologów, delegat na Polskę do Federation Dentaire Intern., czł. hon. i fellow of American Society of Stomatologists, czł. hon. i fellow of Polish Medical and Dental Association of America, czł. hon. Spolku Ceskych Zubnich Lekaru w Pradze i Zahnarztliche Gesellschaft we Wiedniu, czł. hon. Związku Polskich Stomatologów w Krakowie, czł. hon. Związku Lekarzy Dentystów w Państwie Polskiem, naczelny redaktor "Polskiej Stomatologii" i "Słowiańskiej Stomatologii", odznaczony "Medalem Niepodległości" i "Krzyżem zasługi Węgierskiego Czerwonego Krzyża". (Batorego 38, tel. 224-48).


http://www.gazeta.am.wroc.pl/r13/060.pdf
Miesięcznik informacyjny AM we Wrocławiu, rok VII, nr 10 (60), wrzesień 2001

4 lipca 2001 r. o godz. 13.00 w Oleśnicy pod tablicą ku czci prof. Antoniego Cieszyńskiego spotkali się mieszkańcy tego pięknego miasta, stomatolodzy wrocławscy i przedstawiciele Dolnośląskiej Izby Lekarskiej oraz władze samorządowe Oleśnicy. Uroczystościom towarzyszył reprezentacyjny Oddział Wojsk Lotniczych w Oleśnicy, który odprawił uroczystą wartę oraz zaprezentował pokaz musztry pod dowództwem płk. Jerzego Żłobińskiego z Dowództwa Wojsk Lotniczych. Przy akompaniamencie orkiestry wojskowej złożyli kwiaty: Dziekan Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego Akademii Medycznej we Wrocławiu prof. dr hab. Marek Ziętek, nestorka wrocławskiej stomatologii - ostatnia żyjąca specjalizantka prof. Cieszyńskiego - dr med. Barbara Włodek-Owińska, Prezes Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego dr n. med. Anna Sobolewska, Profesorostwo Zofia i Adam Masztalerzowie, prof. dr hab. Bogumił Płonka, Kierownik Katedry i Zakładu Protetyki Stomatologicznej we Wrocławiu dr n. med. Halina Panek, dr hab. Tomasz Konopka, wiceprzewodniczący Dolnośląskiej Rady Lekarskiej dr n. med. Andrzej Wojnar, Przewodnicząca Komisji Kształcenia DIL dr Teresa Bujko, dr n. med. Grzegorz Chmiel, a także mgr Mariola Abkowicz i dr Jan Dąbrowski z Biblioteki Głównej AM. Na uroczystości był również obecny Starosta Powiatu Oleśnicy mgr inż. Zbigniew Potyrała oraz reprezentująca Burmistrza Oleśnicy Pani Zdzisława Maria Jakimiec - Przewodnicząca Rady Miasta.

W sali sesyjnej oleśnickiego Ratusza dr Barbara Włodek-Owińska przedstawiła sylwetkę Prof. Antoniego Cieszyńskiego i wspominała swoją u Niego pracę i lwowskie lata. Zebrani ze wzruszeniem oglądali jej dyplom uzyskania specjalizacji ze stomatologii z podpisem prof. Cieszyńskiego.

Chciałabym w tym miejscu podziękować moim Mistrzom akademickim, że potrafili przekazać nam zrozumienie dla ważności tradycji naukowej związanych z twórczą postacią prof. Cieszyńskiego, który życie swoje poświęcił pracy badawczej nad nowymi drogami stomatologii w służbie Narodowi Polskiemu i całej ludzkości, dla którego dewizą życiową było "Salus Poloniae suprema lex esto".

Łączyliśmy się w myślach z tymi co we Lwowie akurat w tym samym czasie oddawali hołd pamięci Polskim Profesorom, na których 4 lipca 1941 r. dokonano o brzasku dnia straszliwego mordu.

Na zakończenie chciałabym zacytować fragment z listu z 11 lipca 2001 r. (3) prof. dr. hab. Tomasza Cieszyńskiego, syna prof. Antoniego Cieszyńskiego, o uroczystościach 4 lipca 2001 r. we Lwowie: "W uroczystości oddania hołdu pamięci Polskim Profesorom we Lwowie wzięli udział nie tylko przedstawiciele Rzeczypospolitej Polskiej (Konsul Generalny i wicekonsul), przedstawiciel prezesa Instytutu Pamięci Narodowej prof. Kieresa, Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Płd. Wschodnich (p. dr Danuta Nespiakowa), ale przede wszystkim dwie duże grupy młodzieży akademickiej z Wrocławia (Politechniki i Akademii Medycznej) i Uniwersytetu Jagiellońskiego (pod przewodnictwem prof. Andrzeja Małeckiego - "Ne cedat Academia", oraz grupa ofiarnych lwowian, którzy nigdy nie opuścili Lwowa (m.in. p. Kazimierz Dąbrowski i p. Janina Zamojska, a również ks. Prałat reprezentant ks. Kardynała Jaworskiego, który celebrował wspólną modlitwę). Spośród rodzin ofiar mordu potomków ofiar tej tragedii było trzech synów dr Jan Longchamps de Berier, dr Zbigniew Kostecki i prof. dr med. hab. mgr fil. Tomasz Cieszyński oraz wnuczka prof. Cieszyńskiego dr Ewa Müllerowa (3).

NON OMNIS MORIAR

B. Bruziewicz-Mikłaszewska

    Piśmiennictwo

  1. Z. Albert: Kaźń profesorów lwowskich lipiec 1941. Studia oraz relacje i dokumenty zebrane i opracowane przez Zygmunta Alberta, 355-356.
  2. T. Cieszyński "Dni silne kochaniem". Wyd. autora. Drukarnia TINTA, Wrocław 2000, 112-114.
  3. Listy prof. Tomasza Cieszyńskiego z 11 i 14 lipca 2001 r.oraz list z 3 listopada 2007 r.
  4. K. Lanckorońska: Wspomnienia wojenne. Wyd. Znak, Kraków 2001, 337-340.
  5. Apteki oleśnickie
  6. Barbara ­ Bruziewicz-Mikłaszewska, Polak i Europejczyk ­ profesor medycyny i stomatolog Antoni Cieszyński ­ (1882-1941) i jego uczniowie, Wrocławskie Studia Wschodnie 23 (2019) Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. https://wuwr.pl/wrsw/article/view/6607/6266

Panorama Oleśnicka nr 48/2002 z 18.06.2002

W hołdzie Profesorowi
W 120. rocznicę urodzin prof. Antoniego Cieszyńskiego odbyło się w Oleśnicy sympozjum naukowe.

10 czerwca zjechali do oleśnickiego ratusza wrocławscy stomatolodzy. Sympozjum naukowe zorganizowała tu Barbara Bruziewicz-Miklaszewska z Akademii Medycznej we Wrocławiu. Jego główny temat to życie i działalność prof. Antoniego Cieszyńskiego. Ten twórca polskiej stomatologii urodził się w 1882 roku w Oleśnicy (patrz - poniżej). Został zastrzelony przez hitlerowców wraz z innymi profesorami Uniwersytetu Lwowskiego w 1941 roku.
W sympozjum uczestniczyli przedstawiciele Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego i Dolnośląskiej Izby Lekarskiej, oleśnickie środowisko medyczne reprezentowali Wanda Zarówna i Zbigniew Zieliński. Obecni byli starosta Zbigniew Potyrała, burmistrz Jan Bronś, przewodnicząca Rady Miasta Zdzisława Jakimiec, zastępca burmistrza Janusz Marszałek. Najważniejszymi jednak tego dnia osobami byli: syn Antoniego Cieszyńskiego - Tomasz Cieszyński oraz studentka profesora - pani Owińska. Syn wielkiego profesora opisał okoliczności mordu na jego ojcu i poinformował, że Związek Potomków Profesorów Lwowskich wystosował memoriał do prezydenta Niemiec, w którym domaga się wyrażenia przez władze tego kraju publicznego aktu żalu z powodu zbrodni i odszkodowania z powodu ludobójstwa i jego długotrwałych skutków.
Autorzy referatów podkreślali pionierski charakter działalności Antoniego Cieszyńskiego jako twórcy stomatologii polskiej i wielkiego reformatora. Prof. Stanisław Potoczek przypomniał, jak 35 lat temu zorganizowano w Oleśnicy podobne spotkanie i odsłonięto pamiątkową tablicę. W stosunku do profesora użył określenia "nasz wychowawca". Barbara Bruziewicz-Mikłaszewska przedstawiła biografię A. Cieszyńskiego, który "całe swoje życie poświęcił pracy badawczej nad nowymi drogami stomatologii". Poinformowała, że Rada Wydziału Lekarsko - Stomatologicznego Akademii Medycznej podjęła uchwałę o przyznaniu Medalu prof. Antoniego Cieszyńskiego najlepszemu studentowi kończącemu studia na tym wydziale.
Po wygłoszeniu referatów zebrani udali się pod tablicę poświęconą wielkiemu profesorowi. Tu przedstawiciele władz samorządowych i organizacji lekarskich złożyli wiązanki kwiatów.
*
Z ŻYCIA PROFESORA
31 maja 1882 - urodził się w Oleśnicy. Uczęszczał do gimnazjum w Poznaniu i Bydgoszczy. Studiował w Monachium i Berlinie. W 1905 roku uzyskał dyplom lekarza dentysty. W 1918 roku uzyskał stopień doktora medycyny. Był asystentem Instytutu Stomatologicznego Uniwersytetu w Monachium. W latach 1906-1911 studiował medycynę. W 1911 roku uzyskał stopień doktora medycyny. W 1907 roku zastosował po raz pierwszy w dziedzinie rentgenologii stomatologicznej zasadę izometrii. W 1913 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Założył Instytut Dentystyczny. Podczas I wojny światowej przebywał w Wiedniu. Tam też w 1915 roku ożenił się z Różą Troczyńską (1895-1982). Mieli trójkę dzieci: Janinę, Tomasza i Hannę. Od 1918 do 1939 roku był kierownikiem Instytutu Dentystycznego we Lwowie. Odznaczony Krzyżem Orląt i Krzyżem Obrony Lwowa 1918. Ogłosił drukiem 378 prac. W nocy 3/4 lipca 1941 roku aresztowany wraz z grupą profesorów lwowskich. O świcie 4 lipca 1941 roku rozstrzelany na Wzgórzach Wuleckich.

(kad)

Pani dr Barbara Bruziewicz-Mikłaszewska napisała:

We Wrocławiu 16 X 2006, na dawnym gmachu stomatologii przy ul. Cieszynskiego 17/19 z mojej inicjatywy władze miasta, DIL, PTS w obecności rodziny Profesora odsłoniły tablicę w języku polskim i angielskim ku czci patrona ulicy Profesora Antoniego Cieszyńskiego.
Serdecznie pozdrawiam.
Barbara Bruziewicz Mikłaszewska

Oleśniczanin
6 czerwiec 2007

Stomatolodzy uczcili 125. urodziny profesora Antoniego Cieszyńskiego - twórcy nowoczesnej stomatologii.

W czwartek medycy spotkali się przy tablicy pamiątkowej znajdującej się na kamienicy w oleśnickim Rynku, gdzie urodził się lekarz (nie jest to prawda - dodatek autora strony)
- Dla nas to wielki człowiek - mówiła Barbara Bruziewicz-Mikłaszewska z Katedry i Zakładu Protetyki Stomatologicznej Akademii Medycznej we Wrocławiu. - Szkoda tylko, że tak niewielu oleśniczan zdaje sobie sprawę, jak wybitna osobowość tutaj mieszkała (nie mieszkała, ale prawdopodobniej pracowała - dodatek autora strony).

Tablica upamiętniająca zasługi Cieszyńskiego pojawiła się na kamienicy 40 lat temu. - Byłam świadkiem tego wydarzenia - wspominała oleśniczanka Wanda Zarówna. - Wiem, że inicjatorzy tego zdarzenia, doktorzy Zbigniew Zieliński i Tadeusz Owiński, chcieli w ten sposób złożyć hołd człowiekowi, któremu polska stomatologia wiele zawdzięcza (KK).

   

Od autora Lokacja miasta Oleśnica piastowska Oleśnica Podiebradów Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów
Oleśnica po 1885 r. Zamek oleśnicki Kościół zamkowy Pomniki Inne zabytki
Fortyfikacje Herb Oleśnicy Herby księstw Drukarnie Numizmaty Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica Wojsko w Oleśnicy Walki w 1945 roku Renowacje zabytków
Biografie znanych osób Zasłużeni dla Oleśnicy Artyści oleśniccy Autorzy Rysowali Oleśnicę
Fotograficy Wspomnienia osadników Mapy Co pod ziemią? Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie Recenzje Bibliografia Linki Zauważyli nas Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki Fotografie miastaRysunki Odeszli
Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI