W środku koła będą stać tablice nagrobne. Pokazano znaczną rezerwę na montaż płyt,
kóre pojawią sie przy rozbieraniu kolejnych obudów trawników
Marek Nienałtowski
Powstaje Lapidarium w Oleśnicy
23.09.2021 r.
Tytułem wstępu
ZBK z Oleśnicy ogłosił przetarg. W ogłoszeniu napisano MT.480.109.2021 Utwardzenie powierzchni gruntu pod urządzenie Lapidarium - przeniesienie z obszaru miejskiego pozostałości po płytach nagrobnych byłych mieszkańców Oleśnicy.
Dlatego chciałbym przypomnieć czym jest lapidarium. Lapidarium (lapidarius - kamienny) - miejsce przechowywania i prezentowania okazów kamieni naturalnych i kamiennych fragmentów elementów architektonicznych oraz rzeźb, nagrobków, pomników itp., mających walory artystyczne lub/i historyczne.
Czyli w naszym lapidarium powinny znaleźć się kamienne nagrobki (płyty nagrobne), fragmenty płyt nagrobnych, fragmenty pomników nagrobnych (macew) - z byłych cmentarzy niemieckich i żydowskiego. Dawne kamienne fragmenty architektoniczne odkopane, wyciągnięte z rzeki czy stawu, elementy pomnika cesarza Fryderyka III, dawny Pomnik Jegrów i potem milicjantów oraz inny pomnik poniemiecki, gdy już wybudowany zostanie Polski Pomnik. Element pomnika żołnierskiego już jest przewidziany w centrum Lapidarium (granitowy cokół z rozebranego Pomnika Czynu Żołnierskiego). Czy do Lapidarium trafią fragmenty płyt epitafijnych usuniętych z kościoła św. Jana po katastrofie w roku 1905? Niektóre są zakopane obok zamku. W kościele św. Jerzego znajduje się płyta nagrobna. Obok kościoła są prawdopodobnie zakopane inne płyty. Co z nimi zrobić? Powinny być eksponowane, tylko gdzie?
Lapidarium ma być naszym rozliczeniem z niechlubną przeszłością związaną z niszczeniem cmentarzy. Może jednak służyć promocji miasta, stanowić wzorzec dla innych miast oraz lekcję historii dla uczniów szkół oleśnickich.
Projekt Lapidarium w Oleśnicy
Powstanie Lapidarium zawdzięczamy powstaniu Oleśnickiego Budżetu Obywatelskiego i oleśniczaninowi, który je zgłosił (niestety nie mogę odnaleźć nazwiska). Inaczej lapidarium za czasów rządów burmistrza Bronsia nie mogłoby powstać. Lapidarium oleśnickie będzie miało chyba najwięcej eksponatów z byłych cmentarzy, dlatego nie jest błędem, że znajdzie się na terenie byłego cmentarza ewangelickiego. Będzie też w pobliżu Pomnika Pamięci Pokoleń - czyli te dwa elementy będą tworzyły symboliczną jedność.
Niżej pokazałem rysunek projektu lapidarium wykonanego przez Janusza Supersona i znajdującego się na witrynie Zakładu Budynków Komunalnych.
Z poniższego rysunku wynika, że Lapidarium będzie miało kształt koła o średnicy 20 metrów. Jego centrum (o średnicy 2 m) będzie stanowiła pryzma kamieni - otoczaków. Na poniższym rysunku widać, że znajduje w rogu ulic Wojska Polskiego i Cmentarnej oraz w odległości 36 m od Pomnika Pamięci Pokoleń. Ogrodzenie będzie wykonane z łańcucha, zamocowanego do słupków o wysokości 50 cm. Do środka będą prowadzić dwa wejścia o szerokości 2 m. Przy nich znajdą się z granitowe płyty tekstem informacyjnymi w j. polskim i niemieckim.
W środku koła będą stać tablice nagrobne. Pokazano znaczną rezerwę na montaż płyt,
kóre pojawią sie przy rozbieraniu kolejnych obudów trawników
Nazwa firmy projektującej i nazwiska projektanów
Rozmieszczenie płyt nagrobnych względem siebie i obrzeża
Niżej pokazałem górną część granitowej płyty informacyjnej, która będzie stać przed dwoma wejściami.
Widać różnorodne błędy wymagające poprawek. Cudze łatwiej zauważyć niż swoje
Rozmieszczenie terenu lapidarium względem Pomnika Pamięci Pokoleń
Powierzchnia lapidarium - koło o średnicy 20 m
Dodano 01.12.2021 r.
W centrum Lapidarium zaszły zmiany. Wstawiono element podstawy i górną część cokołu pomnika cesarza Fryderyka III. Są one znacząco uszkodzone podczas rozbierania pomnika Wdzięczności ... przy pomocy młota pneumatycznego (?). W związku z tym, że na cokole istnieje inskrypcja - ZBK poprosił mnie o konsultację.
Lapidarium 20.05.2020 r. Fot. Remigiusz Szczuraszek
Lapidarium 20.05.2020 r. Fot. Remigiusz Szczuraszek
Wnioski:
Co pisałem o lapidariach i płytach nagrobnych:
https://www.olesnica.nienaltowski.net/Olesnickie_lapidarium.htm
Czy czas na lapidarium oleśnickie?
Lapidarium w Bystrem (fot. Krzysztof Dziedzic)
Każdy musi leżeć pod Oskarem Seidelem
Ostateczny koniec kirkutu oleśnickiego
Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA BEZ PRZEWODNIKA....
NOWOŚCI
