Marek Nienałtowski
Jak ulegała zmianie konstrukcja dachu zamku oleśnickiego

Obecnie dach zamku oleśnickiego ma konstrukcję pokazaną na poniższym zdjęciu

Przypomnę, że skrzydło zachodnie zostało wybudowane najwcześniej, prawdopodobnie przy końcu XIII w. w stylu gotyckim. Podwyższano je w okresie Piastów, a za Podiebradów, począwszy od 1542 roku rozpoczęto jego modernizację w stylu renesansu. W 1585 r. wybudowano skrzydło wschodnie na zewnątrz muru obronnego, a w 1608 skrzydło południowe wewnątrz muru obronnego. W obu przypadkach mur (jego resztki) stanowił jedną ze ścian skrzydła.

KIlka lat po zakończeniu podiebradowskiej rozbudowy zamku, narysował go w 1620 roku Daniel Meisner (wycinek z rysunku wyżej). Z niego wynika, że w trakcie rensansowej przebudowy zamku rozpoczętej w 1542 r. wykonano tylko zmianę okien na renesansowe, natomiast zachowano kształt i podział skrzydła naśladujący pierzeję średniowiecznej zabudowy ze szczytami i poprzecznymi kalenicami (opinia konserwatora zabytków Marka Delimata). Dach skrzydła południowego nachodził na skrzydło zachodnie.

Podobne rozwiązanie konstrukcji dachów zamku przedstawia Mateusz Merian na rysunku sprzed 1648 roku.

To rozwiązanie konstrukcji dachu potwierdza również Ch. Winckler na rysunku z ok. 1700 roku. Artysta nie może być podejrzewany o skopiowanie rysunku Meriana i Meisnera, gdyż pochodzi on z Oleśnicy, zna miasto, ludzi i dlatego nie mógł sobie pozwolić na przekłamania - szczególnie w stosunku do nowych mieszkańców zamku - Wirtembergów. Jednak zadziwiające jest podobieństwo rysunku Wincklera do rysunku Meriana!

Ale już ok. 1733-1735 roku rysuje zamek F. B. Werner. Na powyższym rysunku widać, że skrzydło zachodnie posiada już dach dwuspadowy roziągający się na całej długości skrzydła. Czyli pomiędzy 1700 i 1730 rokiem, w którym kończył panowanie książę Chrystian Urlyk, a rozpoczynał Karol Fryderyk - nastąpiła przebudowa dachu w skrzydle zachodnim i południowym. Werner ten widok ponownie rysuje ok. 1746 r. i nic w nim nie zmienia. Na widoku zamku od strony południa, widać dwie szczytowe ściany skrzydeł zachodniego i wschodniego, rozmieszczone symetrycznie. Ład architektoniczny zakłóca tylko klatka schodowa, łacząca skrzydło wschodnie z południowym. Mogła zostać podczas przebudowy rozbudowana (na poprzednich rysunkach pokazywano w niej jeden rząd okien - obecnie są dwa).

Jednak nowy książę wirtembersko-oleśnicki K. Ch. Erdman nakazuje ok. 1750 r. swojemu architektowi zamianę dwuspadowego dachu na skrzydle zachodnim na dach mansardowy, jako bardziej użyteczny.

Nową konstrukcję dachu skrzydła zachodniego i południowego pokazuje na swoim rysunku F.G. Endler w 1805 r. Zniknął południowy szczyt skrzydła zachodniego i dach kończy sie typową konstrukcją mansardową. Skrzydło południowe traci symetrię. Potwierdza ten widok w roku 1855 -1860 A. Gröger (Groeger) [1], [2]

Ta konstrukcja dachu istnieje zapewne do 1891 roku, w którym zaczyna się generalny remont i rekonstrukcja zamku. Wtedy to uznano, że zamek winien przyjąć widok pokazany na rysunku Wernera, z pozostawieniem mansardowego dachu. To rozwiązanie zrealizowano i istnieje ono do dnia dzisiejszego.

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kosciół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pregierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauwazyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI