Aktualizacja książki "Zamek Książęcy w Oleśnicy"
06.01.2020 r.

Historia zamku w okresie Hohenzollernowskim (1885-1945 r.) opiera się głównie na ilustracjach i planach zamku, gdyż archiwa zamkowe z tego okresu zaginęły. Dlatego nowe ilustracje zamku znalezione na witrynach aukcyjnych mogą pokazywać fakty, których nie uwzględniłem w książce lub wymagają zmiany datowania. Są też takie, które dokładniej pokazują to, o czym pisałem. Można stwierdzić, że osoby wystawiające na aukcjach ilustracje zamku sprzed 1905 r. - biorą udział w aktualizacji historii zamku oleśnickiego. Niekiedy się zdarza, że kolekcjonerzy oleśniccy kupują ilustracje, jeśli powiadomię o ich wyjątkowej ważności w historii zamku.

Fragment drzeworytu Adolfa Schlabitza z 1886 r. Z kolekcji Jacka Kamińskiego.
(A. Schlabitz znany malarz, w dzieciństwie był związany z Sycowem i Oleśnicą)

Na powyższej ilustracji zaznaczyłem strzałką 2. zamurowane przejście dla pieszych w bramie wjazdowej do zamku. Na s. 184 książki napisałem, że zamurowanie nastąpiło ok. 1891 r. Łączyłem je z rozpoczęciem prac w zamku i dużą ilością pracowników różnych firm wchodzących do zamku. Dlatego zrobiono pomieszczenie dla dozorcy. Z tej ilustracji wynika, że zamurowanie mogło nastąpić już w 1885 r. w związku z objęciem zamku przez Hohenzollernów. Nie wiadomo, kiedy ponownie wybito przejście dla pieszych. Musiało to zapewne nastąpić przed 1894 r.

Strzałką 1. oznaczyłem zapewne drewniany wykusz ubikacyjny istniejący w klatce schodowej pałacu. Był on też pokazany na rysunku z 1860 r. oleśnickiego grafika Adolfa Groegera, ale rysunek miał zbyt małą rozdzielczość, aby wykusz był zauważalny w książce.  Jest to ważna informacja z punktu widzenia rozmieszczenia ubikacji w zamku. Być może wykusz usunięto też przed 1894 r.

Strzałką 3. oznaczyłem zapewne murowany odcinek muru, który miał utrudnić mieszkańcom Oleśnicy skracanie drogi z okolic Rynku na ul. Wałową. Jest on też cenny dla oceny zmian w ogrodzeniach zamkowych. Widać, że zamek był otoczony niedbale wykonanym drewnianym płotem.

W monografii Oleśnicy z 1930 r. napisano "W latach 1891/92 zamek oleśnicki i jego budynki gospodarcze zostały nie tylko gruntownie wyremontowane, ale także gruntownie odnowione". Jednakże nie ma zdjęć odnowionego zamku z 1892 r., natomiast pojawiły się zdjęcia Otto Muecke z 1893-1894 r. i Hermanna Krone z 1894 r. Wymienieni fotografowie zapewne wykonali zdjęcia zamku po jego całkowitym odnowieniu.

Na poniższym zdjęciu O. Muecke widać jeden z elementów projektowanego parku zamkowego, umieszczonego w dawnej fosie. Jest to najlepsze zdjęcie tego miejsca.

Fragment zdjęcia Otto Muecke z 1893 r., pokazujący istnienie klombu. Ebay.de

Widoczny wyżej klomb (a może wodotrysk?) pokazano także przynajmniej na dwóch widokówkach litograficznych wydanych na przełomie wieków (fragment jednej). Nie pokazałem klombu w książce, gdyż nie miałem dobrego zdjęcia o rozdzielczości "drukarskiej". Natomiast elementom ukazanym strzałkami 1., 2, 3 i 5., poświęciłem cały rozdział (strony 226-230) zaczynając od sytuacji z 1907 r. Na powyższym rysunku pokazałem niewidoczne wejście (3) (widok obecny) łączące się z wyjściem (2), poprzez które wychodzono na teren zawierający klomb. Otwór (1) był wtedy niedrożny (częściowo zamurowany - jak obecnie).

Na poniższej widokówce widać sytuację z około 1907 r.

Fragment widokówki z ok. 1907 r., zamieszczonej w książce

Na niej już widać, że wejście na ten teren odbywało się dodatkowo (a może głównie?) poprzez otwór (1) z pałacu i dlatego "przesunięto" ścieżkę. To mogło spowodować częściowe zmniejszenie klombu lub jego usunięcie. Pozostało przejście (2), lecz do niego wchodzono przez przybudówkę drewnianą (5). Jej przeznaczenie pozostaje ciągle w sferze przypuszczeń. Więcej w książce.

Fragment zdjęcia Otto Muecke z 1894. Ebay.de

Na kolejnym zdjęciu widać, że usunięto wtedy drewniane ogrodzenie. Zastąpiono je siatką o wysokości ok 1,6 m. Strzałką pokazano zejście z poziomu zamku do fosy. Nie widać kolejnego zejścia na wysokości końca skrzydła wschodniego zamku. Przejście dla pieszych w bramie wejściowej do zamku już nie jest zamurowane.

W dalszym ciągu brak pewności co do datowania zakończenia remontu zamku. Czy 1892 r. jak podaje monografia Oleśnicy z 1930 r., czy rok-dwa później jak wynika z dat zdjęć. Być może dłużej stały rusztowania i baraki wykonawców, utrudniające wykonanie zdjęć.

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA BEZ PRZEWODNIKA....
NOWOŚCI