Oskar Seidel - mistrz kamieniarski 1891 r. Ta inskrypcja widnieje na jednym z lwów od strony zewnętrznej.
Przez to nie była zauważona przez osoby piszące o historii zamku. Fot. Remigiusz Szczuraszek
Remigiusz Szczuraszek odkrywa Oskara Seidela na wieży zamku oleśnickiego
22.06.2021 r.
Rzadko się zdarza, aby odkrycie ucznia gimnazjum trafiło do książki historycznej. Okazało się, że takie zdarzenie dotyczy Remigiusza Szczuraszka, który odkrył dwie inskrypcje w zamku oleśnickim, o których nikt wcześniej nie wspominał w literaturze. Dlatego nazwisko R. Szczuraszka umieściłem w monografii zamku oleśnickiego wydanej w 2017 r. ze wskazaniem odnośnika do dwóch zdjęć [1].
Obecnie historia się powtarza (chociaż R. Szczuraszek już wyrósł z gimnazjum), bo pokazał zdjęcie, które także nie jest wspominane w literaturze, a niesie informację ważną dla historii zamku. Okazuje się, że na jednym z lwów, znajdującym się na galerii widokowej wieży zamku oleśnickiego widnieje nazwisko znanego kamieniarza oleśnickiego z przełomu XIX/XX w. Inskrypcja ta mogła powstać tylko dlatego, że wykonawca umieścił ją w miejscu niewidocznym gościom Hohenzollernów, czyli od strony zewnętrznej.
Oskar Seidel - mistrz kamieniarski 1891 r. Ta inskrypcja widnieje na jednym z lwów od strony zewnętrznej.
Przez to nie była zauważona przez osoby piszące o historii zamku.
Fot. Remigiusz Szczuraszek
Na ilustracji z XVIII w. [5] nie było widać lwów na wieży. Być może któryś z nich spadł podczas wichury, ewentualnie były uszkodzone tralki (widać ich braki na zdjęciach z 1885 r. [4] i parapety. Te fakty mogły stwarzać niebezpieczeństwo wysunięcia się rzeźb z haków ich mocującuch do parapetu. Dlatego pozostałe rzeźby lwów mogły zostać zdjęte.
Natomiast ta inskrypcja była znana pracownikom firmy Restoart, którzy w 2014 r. odnawiali wszystkie lwy z wieży. Niestety, nie wspomnieli o tym fakcie. Dodam do zdjęć R. Szczuraszka nieco historii odnowy rzeźb przez ta firmę [3].
 |
 |
 |
|---|---|---|
Stan przed odnową rzeźb lwów w 2014 r. Widać inskrypcję "Ren. 1891." Czyli renowacja rzeźb nastąpiła w 1891 r. Może to wskazywać, że wszystkie rzeźby uległy wówczas renowacji. Największa zagadka - czyj herb usunięto, aby wstawić tarczę z datą 1891 r. |
W 2014 r. postawiono rusztowania. Najpierw naprawiono tralki [4], potem parapety. Widać wycięcie w parapecie, w które zostanie wklejony nowy element |
|
Strzałką pokazano miejsce usytuowania inskrypcji. Z tych rusztowań ją odnowiono
Dlatego powtórne odkrycie R. Szczuraszka jest ważne dla wszystkich, którzy interesują się historią zamku i Oleśnicy, tym bardziej, że przedstawił też analizę porównawczą rzeźb lwów.
Porównawcza analiza grzyw z dwóch rzeźb. Fot. R. Szczuraszek
Pan Remigiusz uważa, że O. Seidel odtworzył tego lwa wzorując się na lwie z herbem Podiebradów,
który znajduje się po przeciwnej stronie wieży. Na powyższej ilustracji pokazuje podobieństwo lwich grzyw.
Pozostałe lwy mają inny kształt grzyw. Fot. R. Szczuraszek
Porównanie grzyw dwóch innych herbów [2]. Widać nowe haki mające zapewnić
stabilność rzeźby w trakcie silnych wiatrów. Fot. R. Szczuraszek
Dalej R. Szczuraszek pisze: "Na wieży można zauważyć, że lew z datą renowacji oraz lew z herbem głogowskim (szachownicą) są o wiele lepszej jakości niż pozostałe. Tylko te dwa mają estetyczne tarcze, dobrą jakość wykonania detali oraz tylko one posiadają uszy (reszta ma pouszkadzane przez działania atmosferyczne). Okazuje się, że lew z herbem głogowskim też może być kopią, ale lwa trzymającego tarczę księstwa ziębickiego (widać to na powyższym zdjęciu). Według mojej amatorskiej opinii, jest to bardzo prawdopodobne... Być może albo oba spadły, albo się rozsypały podczas renowacji lub były w tak opłakanym stanie, że nie dało ich się odtworzyć i trzeba było tworzyć kopie tych dwóch lwów. Wydaje mi się, że opcja upadku podczas wichury jest najbardziej prawdopodobna. Poza tą parą lwów - pozostałe już się różnią." Można sądzić, że opinia R. Szczuraszka może być podstawą do dalszych analiz.
Także R. Szczuraszek dodał zdjęcia wyrytych napisów na cegłach wieży na poziomie zegara. Być może, są to rycia przypadkowych osób, a może zegarmistrzów naprawiających lub wstawiających nowe mechanizmy zegarowe.
Inicjał GK z 1720 r. Fot. R. Szczuraszek
Napis P. Seelig z 1875 r. Może się zdarzyć, że kiedyś powyższy inicjał lub nazwisko wypłynie przy innej okazji.
Dlatego takie zdjęcia mogą być także cenne.
Fot. R. Szczuraszek.
Pan Remigiusz również sfotografował niektóre płyty leżące na powierzchni wieży z naniesioną numeracją.
"Technologiczna"
numeracja wszystkich płyt kamiennych (widać cyfrę 2).
Ułatwiała ona układanie płyt wcześniej
zwymiarowanych i wykonanych. Fot. R. Szczuraszek
Jak widać są one uszkodzone i poprzez widoczne odstępy woda dostaje się do cegieł ścian wieży. Jak pamiętam, rozmawiano w 2014 r. na temat ich wymiany. Być może wtedy zabrakło pieniędzy. Teraz koszty wymiany mogą być większe. Zwlekanie może doprowadzić do konieczności rozebrania już wyremontowanej balustrady. Należałoby przynajmniej uszczelnić widoczne odstępy, a to też kosztuje.
Reasumując - oleśnicki mistrz kamieniarski Oskar Seidel był także związany z wykonaniem i może rekonstrukcją wszystkich rzeźb lwów, może też całej balustrady i płyt pokrywających galerię widokową. Jest to cenna informacja dla historii Oleśnicy i zamku.
Literatura:
Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA BEZ PRZEWODNIKA....
NOWOŚCI