Kubek z liśćmi akantu i srebrnymi monetami
Znaki wybite na dnie kubka - z lewej znak miejski (jeleniogórski) dla srebra 13-łutowego w postaci poroża jelenia i znak warsztatowy z prawej złotnika o inicjałach D.K. w sercu - Daniela Krebsa
Marek Nienałtowski
Dwa srebrne kubki związane z Oleśnicą?
26.10.2024 r.
W 2018 r. na stronie https://www.lempertz.com/ pojawiła się informacja o aukcji poniższego kubka. Jest on przeznaczony na monety - srebrny, tłoczony z pozostałościami złoceń, ze stożkowym korpusem. Ma wysokość 12,2 cm i masę 239 g. Korpus kubka z wygrawerowanymi liśćmi akantu - ozdobiono (kameryzowano) 18 srebrnymi drobnymi monetami o nazwie mariengroschen o wartościach 6 i 12, wybitych przez książąt Brunszwicko-Wolfenbüttel między 1668 a 1678 rokiem. Na monetach widnieje napis otokowy JOHHAN FRIEDRICH D:G. DUX B: E: L: (Johan Friedrich z Bożej Łaski książę Brunszwik-Wolfenbüttel) oraz Rudolph AUGUSTUS D:G DUX B:E:L:
W oparciu o cenioną książkę autorstwa E. Hintze z 1912 r. strona 62 [2] i umieszczony na dnie kubka znak miejski (oleśnicki) i znak warsztatowy złotnika oleśnickiego D.K. (bez identyfikacji) - zaklasyfikowano kubek jako wyrób roboty oleśnickiej z ok. 1700 roku.
|
|
| Kubek z liśćmi akantu i srebrnymi monetami |
Znaki wybite na dnie kubka - z lewej znak miejski (jeleniogórski) dla srebra 13-łutowego w postaci poroża jelenia i znak warsztatowy z prawej złotnika o inicjałach D.K. w sercu - Daniela Krebsa
|
Wg opinii Wojtka Mencela z Jeleniej Góry (który od wielu lat udziela mnie konsultacji w sprawie badania znaków złotniczych) - E. Heinz popełnił błąd w swojej książce, bowiem poroże jelenia jest znakiem miejskim Jeleniej Góry, a złotnik Daniel Krebs był czynny w Kowarach w latach 1685- 1699, a potem wyjechał do Jeleniej Góry i tam pracował do 1719 [2]. Czyli wg W. Mencela nie jest to kubek oleśnicki, a jeleniogórski.
Niżej podobny kubek roboty Matthäusa Jachmanna z Wrocławia sprzed 1700 r. Monety (mariengrosze) umieszczone na kubku były wybite przez tych samych książąt brunszwickich. Na kubku umieszczone je w mniejszej liczbie.
Kubek pokazany w [5] s. 61 i nie jest tam wspomniany w tekście.
W 2014 r. na stronie https://www.lempertz.com/ pojawiła się również informacja o aukcji poniższego kubka w połowie listopada tego roku. Ten kubek dotyczy rodu Prittwitzów, którzy przez 200 lat posiadali wieś Poniatowice [3]. Ponadto Prittwitzowie rządzili w 28 innych wsiach dawnego powiatu oleśnickiego. Najdłużej w Stroni - w latach 1457-1817. W Oleśnicy największą pamiątką po nich jest piękny pałacyk Prittwitzów.
Jest to srebrny, oktogonalny, stożkowy, kubek, częściowo złocony. Na dnie znajdują się herby Prittwitzów i Kottulinskich świadczące o wykonaniu kubka z okazji ślubu. Prittwitzowie od dawna z tej okazji fundowali jakieś naczynia, najczęściej liturgiczne [3].
 |
 |
Srebrny kubek ślubny wykonany ok. 1621-1625 r. Wys. 8,8 cm, masa 101 g. |
Dno kubka z dwoma herbami - z lewej herb Prittwitzów z inicjałami HP, z prawej herb Kottulinskich z inicjałami KK. Na środku dna ciemny okrąg ze znakiem złotnika |
 |
 |
|
Znak złotnika DF stylizowany na średniowieczny (wg opinii W. Mencela), czyli Daniela Freibriga - mistrza w Oels 1614 - po 1639, Hintze s. 62 [2] |
|
Poniżej herby pary ślubnej Hansa von Prittwitza auf Pontwitz i Anny Katarzyny von Kottulinskiej.
 |
 |
Herb Prittwitzów |
Herb Kottulinskich |
Hans von Prittwitz auf Pontwitz urodzony 1586 zmarł 16 listopada 1661 w wieku 75 lat. Rodzice: Leonhard von Prittwitz i Gafron zm. 1617 i Barbara von Gaffron.
Anna Katarzyna von Kottulinski. ur. 13 czerwca 1606, zmarła 3 kwietnia 1662 w wieku 56 lat. Rodzice: Johannes von Kottulinski i Ursula von Salisch.
Uwaga: Pierwszy syn Hansa von Prittwitz wzmiankowany jest, że urodził się w 1636 r. Może to znaczyć, że ślub Annny Katarzyny mógł się odbyć znacznie później lub że ich pierwsze dzieci zmarły. W pierwszym przypadku to może wskazywać na późny ślub i późniejsze wykonanie kubka. Są to tylko przypuszczenia.
Wszystko to się działo w okresie rządów Podiebradów - Karola Fryderyka Podiebrada i początku wojny trzydziestoletniej.
Llteratura:
Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI