Rysunek portalu. Dolna część pochodzi
z ok. 1560 r., a górna razem z inskrypcją
z 1616 r.
z ok. 1560 r., a górna razem z inskrypcją
z 1616 r.
Stan obecny portalu. Drzwi pamiętające czasy muzeum, prowadzą do klatki schodowej pałacu
Marek Nienałtowski
Czy po 1927 r. planowano rekonstruować niektóre uszkodzone portale w zamku oleśnickim?
26.01.2020 r.
W 1918 r. cesarz Wilhelm II musiał abdykować i dlatego przestało istnieć lenno tronowe, dzięki któremu jego najstarszy sym Wilhelm Fryderyk był właścicielem lennym zamku oleśnickiego. Na podstawie umów mogła w nim zamieszkać okresowo księżna Cecylia żona Wilhelma razem z dziećmi i służbą. W latach 1926-1927 były następca tronu odzyskał swoje dobra lenne - już jako własność. Stał się więc właścicielem zamku oleśnickiego. Około 1930 r. w zamku wykonano remont, którego zakres nie jest znany, natomiast na widokówkach widać odnowione zewnętrzne ściany zamku. Były one wcześniej odnowione w latach 1891-1894, ale wilgoć zdołała je mocno uszkodzić.
Przed 1945 r. w zbiorach Dolnośląskiego Konserwatora Zabytków znajdowały się przynajmniej dwa rysunki pomiarowe portali zamkowych wykonane w semestrze zimowym 1927 r. w Miejskiej Szkole Budowlanej we Wrocławiu (Staatliche Baugewerkschule istniała w obecnym budynku Wydziału Architektury PWr. i w 1926 r. obchodziła 50-lecie istnienia). Miejsce, w którym przechowywano te rysunki nie wskazuje na to, że były to zwykłe ćwiczenia studentów w pomiarach. Ponadto do zamku nie wpuszczano każdego chętnego, który chciałby coś mierzyć. Sądzić można, że oba rysunki pomiarowe dwóch portali mogły być elementem przewidywanej ich rekonstrukcji. Data ich wykonania jest zbliżona do objęcia na własność zamku oleśnickiego i wykonanego później remontu.
Oba rysunki portali znajdują się aktualnie w zbiorach Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk [2]. Niżej pokażę tylko jeden portal (z pominięciem wymiarowania, które można uzyskać zamawiając w IS PAN), gdyż drugi stanowi zagadkę. Trudno ten portal odszukać, być może został rozebrany przy powojennych remontach zamku.
Poniższy portal znajduje się od 1616 r. przy dawnym wejściu do klatki schodowej Pałacu Wdów. Wejście to było jeszcze używane w trakcie istnienia w nim Muzeum Archeologicznego. Zwiedzający obecnie zamek zazwyczaj nie zauważają tego portalu. Składa się on z dwóch części - górnej i dolnej, o różnych datach wykonania.
|
|
|---|---|
Rysunek portalu. Dolna część pochodzi z ok. 1560 r., a górna razem z inskrypcją z 1616 r. |
Stan obecny portalu. Drzwi pamiętające czasy muzeum, prowadzą do klatki schodowej pałacu |
Dolna część portalu, przylegająca do otworu drzwiowego, pochodzi z czasów budowy pałacu i rozbudowy zamku przez księcia Jana z Podiebradów. W to miejsce została przeniesiona podczas budowy klatki schodowej pałacu przez księcia Karola II z Podiebradów [1]. Natomiast górna, wraz z inskrypcją, wykonana po zakończeniu tej budowy.
Portal jest obecnie w złym stanie i może 100 lat wcześniej wymagał już restauracji.
Po 1945 r. inskrypcja została zatynkowana.
Jej treść umieściłem w książce o historii zamku,
a prof. Wojciech Mrozowicz
wykonał fachowe polskie tłumaczenie [1]. Ten rysunek może być podstawą do odtworzenia inskrypcji,
gdyż widoczne jest łamanie wierszy
Literatura
Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA BEZ PRZEWODNIKA....
NOWOŚCI