Obrazy z zamku oleśnickiego z lat 1905-1945

W zamku oleśnickim musiały już istnieć, przynajmniej od czasów książąt z Podiebradów, portrety olejne przedstawiające panów zamku, ich żon i dzieci oraz oczywiście królów i cesarzy. Historiografia zamku dopiero wspomina o ich istnieniu za czasów książąt z Wirtembergii. Do naszych dni niektóre z nich zachowały się w Muzeum Wirtembergów w Stuttgarcie. Okres przebywania w zamku oleśnickim książąt z Brunszwiku był zbyt krótki, aby pojawiła się w nim znacząca ich ilość. Być może książę umieszczał je już w pałacu Sibyllenort. Nowi właściciele zamku - Hohenzollernowie zaczęli się w nim zadomawiać dopiero po zakończeniu remontu w 1905 r. Wtedy mogły się w zamku pojawić portrety królów Prus i ich rodzin - jako wyposażenie komnat następcy tronu cesarstwa. Niestety, nie zachowały się zdjęcia komnat z portretami.

Po raz pierwszy dowiedziałem się o istnieniu cennych portretów znajdujących się w zamku na promocji mojej ksiąki o Podiebradach oleśnickich w 2013 r. Dr Piotr Oszczanowski, jako autor wstępu do niej, wygłosił dodatkowo odczyt. W jego trakcie pojawiły się na ekranie rzutnika m.in. portrety przedstawiające Fryderyka II i inne pochodzące z zamku. Były one zastrzeżone prawami autorskimi i nie mogłem o nich napisać. Pisząc książkę o zamku (2017) tylko mogłem umieścić jedno zdanie "ściany komnat zamkowych były udekorowane obrazami przodków następcy tronu i księżnej Cecylii" (s. 222). Dopiero pisząc książkę o Wirtembergach natrafiłem na wydawnictwo Instytutu Historii Sztuki Polskiej Akademi Nauk, w którym były umieszczone ich cz-b zdjęcia. W wydawnictwie podano datę wykonania zdjęć tych portretów na 1890-1945 r.

Poniższe portrety namalował Antoine Pesne (23.05.1683-05.08.1757) nadworny malarz królów pruskich.

Dwa zdjęcia portretu przedstawiającego Ludwikę - Ulrykę, piątą córkę (dziesiąte dziecko) króla Prus Fryderyka Wilhelma I, 149,5 × 111,5 cm
wykonane w różnych miejscach, może tej samej komnaty zamkowej. Fot. ze zbiorów IHS PAN nr 31885 i 31888.
Portret Ludwiki Ulryki o podobnych rozmiarach znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie

Zdjęcia obrazów zlecane przez Dolnośląskiego Konserwatora Zabytków dokonywano dla potrzeb dokumentacji zabytków zapewne w latach 1939-1944. Być może, że akurat te zdjęcia wykonano przed zapakowaniem ich do transportu, gdyż są one bez ram (a może należało wykonać zdjęcie po wyjęciu z ram?). Pierwsze z lewej ustawiono na czymś, przykrytym papierami na tle jakiejś biblioteczki lub archiwalnych planów. Niżej z prawej widać boazerię. Drugie zdjęcie wykonano po ustawieniu obrazu na szafce. Z lewej widać obraz odwrócony tyłem. Z prawej nad boazerią znajdują się chyba dwa wiszące obrazy (więcej byłoby widać na zdjęciu wykonanym z kliszy).

Kolorowe zdjęcie portretu Ludwiki - Ulryki. Ten portret (a może jego kopia?) wisiał w zamku przed 1945 r.
aktualnie w Berlinie, Gemäldegalerie. Źródło

Niżej pokazane obrazy przedstawiają następcę tronu królestwa Prus, a może już króla Fryderyka II


Portret Fryderyka II, jako następcy tronu z 1739 r. Fot. ze zbiorów IHS PAN nr 31886. Zdjęcie kolorowe Źródło, 78 x 63 cm Staatliche Museen, Berlin


Portret Fryderyka II. Fot. ze zbiorów IHS PAN nr 31886. Zdjęcie kolorowe jest bardzo podobne. Źródło


Portret Elżbiety Krystyny, żony króla Prus Fryderyka II. Fot. ze zbiorów IHS PAN nr 31887, 141 × 104 cm. Źródło zdjęcia kolorowego

Portret Ludwiki Amalii von Braunschweig. Była matką Fryderyka WIlhelma II.
Fot. ze zbiorów IHS PAN nr 31889. Nie udało się znaleźć kolorowego zdjęcia

Portrety te może wywieziono z zamku oleśnickiego przed styczniem 1945 r.

Literatura
Odkrywanie kolekcji. Fotograficzne Silesiana z lat 1870 - 1945 w zbiorach Instytutu Sztuki PAN. Opr. Jan Przypkowski, Piotr Jamski. IS PAN Warszawa 2016.

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA BEZ PRZEWODNIKA....
NOWOŚCI