Niepozorna moneta zmieniła historię mennictwa oleśnickiego
28.07.2019 r.

Książę wirtembersko-oleśnicki Karol Fryderyk uzyskał pełnoletność w 1707 r. i zaczął w oleśnickiej mennicy bić monety. Pieczę w imieniu cesarza nad wybijaniem monet sprawowała śląska kamera we Wrocławiu. Dbała o to, aby na rynku istniały wszystkie nominały. Natomiast księciu najbardziej opłacało się bić drobną monetę - greszle, 3 i 6 krajcarów. Na ich ilościową produkcję istniały ograniczenia i miały one mieć ustaloną próbę i wagę nieco większą, niż analogiczne monety bite przez cesarza. Nie jest dziwne, że książe kazał bić więcej monet niż ustalono i o mniejszej wadze niż cesarskie. Nie jest też dziwne, że inspekcje to wykrywały i nakazywały trzymanie się ustaleń. Niekiedy wydawały nakaz wstrzymania produkcji, a nawet dochodziło do aresztów mincerzy [1]. W 1712 r. książę uzyskał ponownie zgodę na bicie monet 6 krajcarowych i czynił to "obficie". Śląski Urząd Zwierzchni w 1716 r. zareagował zapewne ostrzeżeniem, natomiast w 1717 r. ostatecznie "ukrócił ten proceder"[1]. Bicie monet o nominale 1 talar stało się nieopłacalne i to spowodowało zakończenie pracy mennicy oleśnickiej [1]. O tym też napisałem w książce [2].

Okazało się jednak, że mennica mogła uzyskać ponownie zgodę na produkcję drobnych monet i to mogło być w 1721 r. Bowiem Jerzy Głuszek znawca mennictwa oleśnickiego - wnikliwie przeszukującego strony aukcyjne - odnalazł monetę 3 halerzową wybitą w 1721 r. przez księcia, sygnowaną przez mincerza o inicjałach IT co oznaczało Justusa Tolle - syna Justusa Jacoba Tolle (znanego jako wardajna z czasów księcia Sylwiusza Fryderyka).

Moneta o wartości 3 halerzy wybita w mennicy oleśnickiej
w 1721 r.

Oznacza to, że trzeba teraz wnikliwie śledzić monety 3 halerzowe, bo może się pojawić i inna data produkcji. Ostatecznie budynek mennicy spalił się w roku 1730 i to zdarzenie oznaczało ostateczny koniec mennictwa oleśnickiego.

Literatura:

  1. Klein U., Raff A., Die Münzen und Medaillen der Württembergischen Nebenlinien Mömpelgard, Neuenstadt, Oels und Weiltingen, Stuttgart 2013
  2. Nienałtowski M., Wirtembergowie. Książeta na Oleśnicy, Bierutowie i Dobroszycach, Oleśnica 2019

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
 Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI