Marek Nienałtowski
Krzeczyn - pomniki żołnierzy poległych w wojnach za cesarza i ojczyznę
16.01.2020 r.

Według powojennych mieszkańców Krzeczyna - istniały we wsi dwa pomniki poległych. Nie są znane źródła tej informacji. Czy oparte są na widokówkach z Krzeczyna, bo na dwóch z nich pokazano dwa różne pomniki. Jeden jest pokazany na widokówce sprzed 1910 r., a drugi na widokówce wydanej po 1918 r. Oba pomniki mają różne formy architektoniczne.

Pomnik poległych w wojnach 1866(?) i 1871 r. Fragment widokówki z ok. 1910 r.
Źródło: Krzysztof Dziedzic. Pozdrowienie z powiatu oleśnickiego. Oleśnica-Wrocław 2013 s. 176

Fragment planu wsi z mapy z 1918 r. (z lewej), z prawej z mapy z 1937 r. Messtischblatt nr 4870

Okazuje się, że na planie z 1918 r, brakuje oznaczenia pomnika, a na planie z 1937 r. istnieje takie oznaczenie (pokazane czerwoną strzałką). Może to wskazywać, że pomnik pokazany wyżej został rozebrany wcześniej. Nie spotkałem się z sytuacją, że na mapie Messtischblatt nie było oznaczenia pomnika jeśli realnie istniał. Być może jest to wyjątek potwierdzający regułę. Pomnik nowy, pokazany niżej najpewniej wybudowano w latach 1919 -1922, a może nawet później, dlatego nie jest pokazany na mapie z 1918 r.

Na fragmencie widokówki pomnik poległych wybudowany po 1919 r.
Z kolekcji Adama Fedorowicza

Nie jest znana historia tego pomnika. Może był poświęcony wszystkim poległym mieszkańcom wioski w ostatnich wojnach. Ich podstawy są podobne i mogłoby to znaczyć, że pomnik stanął na miejscu starego - nie można tego wykluczyć. Jednak takie schodkowe podstawy znajdowały się w dużej ilości pomników. Istnieje pięknie wydana (dlatego droga) książka autorstwa Klausa Kunze, Das schlesische Dorf Kritschen "Oelßnischen Creyses", Köln und Uslar 2001 poświęcona historii wsi Krzeczyn, może w niej znajdziemy opis dwóch(?) pomników? Nie mam do niej dostępu.

Po 1945 r. pozostałości tego pomnika mieszkańcy zabezpieczyli i przechowują ku pamięci. Może kiedyś nowi gospodarze wystawią pomnik dawnym niemieckim gospodarzom? A może wzorem innych wsi wykonają lapidarium?

Kamienna część czapy pomnika, na której znajdował się utrącony kamienny Krzyż Żelazny. Fot. Łukasz Kosiński

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA BEZ PRZEWODNIKA....
NOWOŚCI