Marek Nienałtowski
Wstępne wyniki badań metodą georadarową Bazyliki Mniejszej w Oleśnicy

Jak już pisałem - po otworzeniu krypty Podiebradów i stwierdzeniu braków przynajmniej 10 pochówków znamienitych członków tego rodu i ich żon - podjęto próby poszukiwania krypty w sąsiedztwie odkrytej. Zespół pracowników Wiesława Piechówki czynił to metodą wykonywania otwiertów w ścianach krypty. Jednak nie uzyskano zadawalających wyników. Wobec tego ksiądz infułat Władysław Ozimek w oparciu o opinię specjalistów uznał, że najlepszą metodą będzie użycie georadaru. Zaangażowano firmę GEO-RADAR Wrocław, mającą doświadczenie m.in. w poszukiwaniu w kościołach, także krypt. Badania odbyły się 17.08.2011 r.

25.10. 2011 r. do ks. W. Ozimka trafiły wstępne wyniki badań. Niżej je skrótowo opisano.

Fragment planu kościoła zamkowego z naniesionymi miejscami pustek pod posadzką kościoła,
wskazującymi na prawdopodobne miejsca pochówków

Z wielu odczytów georadaru, autorzy opracowania wyodrębnili pustki, które ich zdaniem, poprzez regularny kształt, mogą wskazywać na istnienie krypt lub innych miejsc pochówków. Pokazałem je na powyższym rysunku w postaci czerwonych prostokątów. Wartości pokazane obok nich, wskazują na głębokość pustek. Znak "?" wskazuje, że nie mogłem odczytać z rysunku głębokości. Umiejscowienie prostokątów jest przybliżone. Umieściłem je na planie rozbudowy kościoła z 1904 r.

Najbardziej interesujące są dwie większe pustki usytuowane obok prezbiterium i loży kaznodziejskiej. W przypadku powtórnych badań należałoby lożę odsunąć i zbadać, czy pod nią znajdują się pustki. Może tam znajduje się wejście do pierwszej krypty Podiebradów, sama krypta może znajduje się dalej przy północnej ścianie prezbiterium, na co wskazuje istniejąca tam pustka. Dalej tej części prezbiterium nie badano, gdyż jest zastawiona dwoma rzędami stalli. O fakcie istnienie krypty będzie się można przekonać po wykonaniu odwiertów we wskazanych miejscach i zbadaniu ewentualnych pustek boroskopem (wziernikiem). Nie była badana dwuprzęsłowa kaplica Podiebradów, potem kaplica chrztu, obecnie kaplica Matki Boskiej Różańcowej.

Badania georadarem odbywały się tylko w miejscach dostępnych (nie wykonano pomiarów między ławkami). W wielu miejscach wyniki badania były trudne do jednoznacznej interpretacji, gdyż były zakłócane przez metalowe rury CO (nawa boczna północna), zbrojenia i inne metale. Gdyby nie te trudności - udałoby się wykryć więcej anomalii - w szczególności pojedyncze groby.

W kościele chowano także dworzan, szlachtę (w herbarzach podano ich nazwiska), pastorów, bogatych mieszczan oraz ich żony i dzieci. Można sądzić, że pochowano w kościele znaczną ilość osób (w innych podobnych kościołach ta liczba była zbliżona do 100). Część z nich była chowana w pojedynczych grobach, część w wielopiętrowych. Jeśli przy kopaniu grobu natrafiono na wcześniejszy pochówek - resztki przenoszono do jednego wspólnego - mieszczącego się także w kościele, pod posadzką. Wszystkie pochówki były skierowane głowami w kierunku ołtarza. O dużej ilości takich grobów wspominano w artykule poświęconemu katastrofie kościoła w 1905 r.

Wnioski

• Dzięki zapobiegliwości ks. infułata Władysława Ozimka mamy okazję poznać kolejną odsłonę historii kościoła i miejmy nadzieję, książąt z rodu Podiebradów.
• Zapewne zajdzie potrzeba wykonania otwiertów w pokazanych miejscach istnienia pustek obok prezbiterium.
• W przypadku niewykrycia brakującej krypty Podiebradów - może wyniknąć konieczność sprawdzenia byłej kaplicy Podiebradów (obecnie kaplicy Matki Boskiej Róźańcowej), która wg S. Głogowskiego była miejscem pochówku pierwszej osoby z rodu Podiebardów. Kaplicę wybudowano w jednym czasie wraz z m.in. zakrystią, w której wzmiankowano istnienie krypty (jej ślad pokazano na powyższym rysunku). Może wybudowano większą kryptę i w tej kaplicy?
• Duża pustka istnieje również na głębokości 1,2 - 1,4 m w prawym rogu kościoła - na środku nawy bocznej południowej, przy wejściu od strony zachodniej. Nie powinna mieć związku z Podiebradami.

Literatura
Wyniki badań geofizyki archeologicznej metodą georadarową Bazyliki Mniejszej p.w. św. Jana Apostoła w Oleśnicy. GEO-Radar. Wrocław 2011

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI