Fot. Olgierd Czerner 1961-1967. Źródło
Marek Nienałtowski
Tumba i pokrywa krypty Wirtembergów w bazylice mniejszej w Oleśnicy
1.05.2021 r.
Zdjęcia wykonane przez Olgierda Czernera w latach 50-60 XX w. wiele wnoszą do historii Oleśnicy, bo widzimy zabytki oleśnickie w stanie niezmienionym od 1945 r. lub po niewielkich zmianach. Przykładem jest poniższe zdjęcie tumby księcia Jana i jego małżonki Krystyny Kachny Szydłowieckiej.
Fot. Olgierd Czerner 1961-1967. Źródło
Na zdjęciu widać dwa lwy przestawione miejscami (ten z prawej ma leżeć z lewej strony, a ten z lewej - na prawej stronie. Nie powinny ryczeć na siebie, lecz na zewnątrz, odstraszając osoby chcące naruszać spokój zmarłych. Z daty wykonania zdjęcia wynika, że lwy ustawiono błędnie już za czasów niemieckich. Prawdopodobnie to nastąpiło w trakcie odbudowy kościoła po katastrofie w 1905 r., bo wtedy lwy (i posągi książęcej pary) zdjęto i przeniesiono do zamku. W trakcie kończenia odbudowy kościoła ponownie ustawiono je na tumbie i jak widać ustawiono odwrotnie. O tym już dawno pisałem na swojej stronie i w książce [2], ale miałem kilka procent niepewności, że może zrobiono to po 1945 r. Obecnie ostatecznie sądzę, że nastąpiło to przed sierpniem 1908 r. Dlatego nie musimy się wstydzić przed Niemcami, że nie szanujemy "ich" zabytków (chociaż są czeskie). To jednak nas nie zwalnia od konieczności wykonania przestawienia lwów do postaci pokazanej na zdjęciach sprzed katastrofy (zdjęcie z 1903 r.).
W prawym dolnym rogu zdjęcia widać coś, co powinno trafić do historii krypty Wirtembergów. Pokazałem to na powiększeniu powyższego zdjęcia.
Na zdjęciu widać jeden z czterech uchwytów do podnoszenia i łaciński tekst inskrypcji z płyty zamykającej wejście do krypty
Ze zdjęcia wynika, że płyta mogła być podnoszona w razie potrzeby i inskrypcja była na wierzchu płyty. Rzadko po niej chodzono, gdyż tekst nie uległ widocznemu starciu. Dzięki uchwytom bez problemu podnoszono ją i udostępniano kryptę do zwiedzania. Tak było od 4 sierpnia 1908 r. do 1 lutego 1910 r. [1] - czyli jeszcze w trakcie remontu kościoła. Później ją zamknięto, ale w przypadku konieczności otworzenia krypty - 2 lub 4-ch mężczyzn łatwo płytę podnosiło dzięki uchwytom.
W 1952 r. krypta została na trwale zamurowana [1]. Kiedy proboszczem został ks. Władysław Ozimek (odnowiciel oraz kustosz muzeum Podiebradów i Wirtembergów jakim jest kościół św. Jana) - płyta została podniesiona 13 stycznia 2003 r. Nie obyło się bez problemów, bo wcześniej zbyt mocno "wmurowano" płytę i dlatego prace trwały 2 dni. Przy tym płyta została nieco uszkodzona (widać niżej). Po niedługim czasie krypta stała się dostępna do zwiedzania. Aby ułatwić częste wejścia - płyta przestała pełnić swoją dawną rolę - ustawiono ją na stałe pionowo, z widocznym napisem inskrypcyjnym. Zamiast niej miała być jakaś przezroczysta płyta [1], dzięki której można było w ograniczonym zakresie zajrzeć do krypty. Ostatecznie użyto drewnianego zamknięcia, co umożliwia w każdej chwili bezproblemowe wejście do krypty, co było celem ks. W. Ozimka.
Stojąca płyta przed wejściem do krypty. Widoczne 4 uchwyty. Wejścia do krypty
jest chronione drewnianym zamknięciem [3]. Fot. Krzysztof Wiesner
Literatura:
Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA BEZ PRZEWODNIKA....
NOWOŚCI
