Oleśnica, 9.02. 2018 r.

Wojewoda Dolnośląski
Paweł Hreniak

pl. Powstańców Warszawy 1
50-153 Wrocław

AB.670.79.11.2017

dotyczy: Pomnika Wdzięczności w Oleśnicy

W odpowiedzi na pismo NK.40.2.2018.MH z dnia 9.01.2018 r. dot. pomników przewidzianych do usunięcia na podstawie ustawy z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki (Dz. U. z 2016 r. poz. 744 ze zm.), informuję w zakresie Gminy Miasto Oleśnica:

Ad.1) ustalono jeden obiekt zakwalifikowany przez organy opiniujące do usunięcia - tzw. Pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej i Wojska Polskiego w Parku Henryka Sienkiewicza przy zbiegu ulic A. Mickiewicza i H. Sienkiewicza;

Ad. 2) w załączeniu przedkładam dokumentację fotograficzną obiektu;

Ad.3) brak dokumentów wskazujących datę wzniesienia pomnika; wg dostępnych publikacji odsłonięcie pomnika z postaciami żołnierzy nastąpiło w 1950 r., natomiast cokół pomnika (przedstawiającego cesarza Fryderyka III) pochodzi z 1901 r.; w 2002 r. przeprowadzony został remont zabezpieczający (na podstawie opracowanej ekspertyzy technicznej) podczas którego usunięto pozostałości po napisie "POMNIK WDZIĘCZNOŚCI ARMII RADZIECKIEJ I WOJSKA POLSKIEGO UFUNDOWAŁO SPOŁECZEŃSTWO POWIATU OLEŚNICKIEGO Rok 1950".

Ad. 4) Szacunkowy koszt usunięcia całego pomnika to 70.000 zł netto (dane na podstawie odpowiedzi na zapytanie ofertowe, pismo w załączeniu);

Ad. 5) Działania dotychczas podjęte:

•  pismem nr AB.670.79.3.2017 z dnia 6.12.2017 r. burmistrz wystąpił do Wojewody Dolnośląskiego z zapytaniem o wymagane działanie wobec pomnika w związku z objęciem go wykazem stanowiącym załącznik do Traktatu między Rzecząpospolitą Polską a Federacją Rosyjską o przyjaznej i dobrosąsiedzkiej współpracy z dnia 22 maja 1992 r. (Dz. U. z 1992 r., Nr 61, poz.291) oraz Umowy między Rządem RP i Rządem Federacji Rosyjskiej o grobach i miejscach pamięci ofiar wojen i represji z dnia 22 lutego 1994 r. (Dz. U. z 1994 r., Nr 112,poz.543),

•  21.12.2017 r. uzyskano odpowiedź nr IF.IT.5230.49.2017.RS z dnia 13.12.2017 r. na ww. pismo,

•  pismem nr AB.670.79.5.2017 z dnia 22.12.2017 r. burmistrz wystąpił do Instytutu Pamięci Narodowej - Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu z zapytaniem o wymagane działanie wobec pomnika w związku z objęciem go wykazem stanowiącym załącznik do Traktatu między Rzecząpospolitą Polską a Federacją Rosyjską o przyjaznej i dobrosąsiedzkiej współpracy z dnia 22 maja 1992 r. (Dz.U. z 1992 r., Nr 61, poz.291) oraz Umowy między Rządem RP i Rządem Federacji Rosyjskiej o grobach i miejscach pamięci ofiar wojen i represji z dnia 22 lutego 1994 r. (Dz. U. z 1994r., Nr 112,poz.543),

•  16.01.2018 r. uzyskano odpowiedź nr BUW-941-7(2)/2018. z dnia 12.01.2018 r. na ww. pismo informujące, że wymieniony Traktat dotyczy wyłącznie miejsc pochówku i pomników usytuowanych na cmentarzach,

•  pismem nr AB.670.79.10.2017 z dnia 22.01.2018 r. burmistrz wystąpił do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z prośbą o dokonanie kontroli stanu technicznego pomnika; kontrola przewidziana jest w dniu 9.02.2018 roku

Jednocześnie pragnę poinformować, że istotnym elementem przedmiotowego pomnika, jest obok figury żołnierza radzieckiego postać polskiego żołnierza II Armii Wojska Polskiego. Żołnierze ci także ginęli w 1945 r. na ziemi oleśnickiej, część z nich, walczących w ramach 3. Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej II Armii WP, spoczywa w Oleśnicy. Miasto nasze szczyci się patriotyczną tradycją kultywowania pamięci dokonań polskiego żołnierza, prężnie działają rozmaite stowarzyszenia oraz grupy rekonstrukcyjne.

Oleśnica jest przy tym miastem garnizonowym. Wojsko Polskie od lat uświetnia wszystkie święta państwowe i miejskie, w związku z czym mieszkańcy darzą polski mundur najwyższym szacunkiem.

W tym świetle usunięcie postaci Polaka może spotkać się z niezrozumieniem oraz wypaczyć ideę, która przyświecała ustawodawcy, dlatego analizowaliśmy możliwość rozdzielenia żołnierzy. Oględziny obiektu wykazały jednak, że figura żołnierza polskiego stanowi jedną całość z figurą żołnierza radzieckiego i próba ich rozdzielenia może spowodować nieodwracalne uszkodzenia obu postaci.

Zwracam się zatem z prośbą o wyrażenie zgody na przeniesienie figur na Cmentarz Żołnierzy Armii Radzieckiej w Oleśnicy. Nekropolia, na której leżą także żołnierze z polskimi nazwiskami, jest na co dzień zamknięta, otwiera się ją tylko w okresie Wszystkich Świętych. Naszym zdaniem pozwoliłoby to zachować postać Polaka oraz zredukować koszty związane z transportem elementów pomnika do miejsca wskazanego przez organy państwa.

Z poważaniem

Otrzymują:

•  Adresat

•  AB a/a