W najbliższym sąsiedztwie naszego miasta znajduje się kilka miejscowości, które z czasem Oleśnica (ale to już współcześnie) wchłonęła w całości lub w części. Sąsiedztwo to ma dokumentację liczącą ponad 700 lat.

RATAJE
Bezpośrednio przy dawnej (najstarszej) Oleśnicy znajdują się Rataje, oddzielone niegdyś szeroką, zabagnioną doliną rzeczną, przez znaczną część roku pokrytą wodami; na rycinach sprzed lat widać tam m.in. stawy. Połączenie drogowe Oleśnicy z Ratajami biegło groblą, która ciągnęła się od obecnej Bramy Wrocławskiej (dawniej Trzebnickiej) aż do początku dawnej wsi, a więc do ulicy Nowowiejskiej. Jak to wynika z nazwy bramy miejskiej oraz nazwy drogi w materiałach ilustrowanych (Trebnitsch Strassen), przez Rataje biegła droga do Trzebnicy. Nazwa dawnej wsi mówi sama za siebie; należy ona do tzw. nazw kulturowych, czyli będących wynikiem bezpośredniej działalności ludzkiej. Rataje, które po raz pierwszy są udokumentowane w r. 1288 jako Rathai, to inaczej oracze pracujący na potrzeby dworu książęcego, jaki najprawdopodobniej znajdował się w Oleśnicy. Zresztą pod Oleśnicą znajdowały się jeszcze cztery inne tzw. wsie ratajskie. Należy nazwę Rataje rozumieć tak, że początkowo dotyczyła ona ludzi, a z czasem zaczęła oznaczać miejscowość przez nich zamieszkałą. Obecnie Rataje są częścią Oleśnicy. Przed r. 1945 nazwa wsi brzmiała Rathe.

LUCIEŃ
Kolejna miejscowość to Lucień, która w dokumentach pojawiła się w r. 1230 jako uposażenie kościoła parafialnego w Oleśnicy. Po II wojnie światowej odtworzono nazwę wsi początkowo w postaci Łukanów, którą to. nazwę nosi do dziś tzw. posterunek odgałęźny PKP. Jak należy sądzić z położenia geograficznego i siatki dróg, przez Lucień leżący po tej samej stronie rzeki Oleśnica co miasto Oleśnica-biegła droga do Wrocławia. Wychodziła ona z południowej części Oleśnicy przez Bramę Wrocłwską (późniejszą Oławską). Co oznacza nazwa Lucień, której najdawniejsze znane nam postacie brzmią Lucnowe (r. 1230) i Luthenow (r. 1288)? Jest to z całą pewnością tzw. nazwa topograficzna, będąca najpewniej wynikiem nadwodnego położenia dawnej wsi, a dziś części miasta Oleśnicy.
Lucień położony jest na stosunkowo wysokiej, lewobrzeżnej skarpie doliny rzeki Oleśnica, co wyraźnie widoczne jest dopiero wówczas, gdy staniemy na poziomie dawnych łąk w dolinie rzeki. Najprawdopodobniej tkwiący w nazwie rdzeń lut znaczy błotnisty, bagnisty (teren, miejsce) względnie niską temperaturę wody (rzeki, jeziora itp.). Przed r. 1945 nazwa wsi brzmiała Leuchten.

SPALICE
Następny sąsiad Oleśnicy, w znacznym stopniu przez nasze miasto już wchłonięty. Jeszcze w ubiegłym wieku granice Spalic sięgały po obecny obszar cmentarzy przy ulicy Wojska Polskiego, a wcześniej być może jeszcze dalej w kierunku Oleśnicy. Najwięcej tego obszaru zajęły obiekty wojskowe, takie jak byłe tzw. Czerwone Koszary czy COSSTWL, jak też obszar obecnego Serbinowa. W ten oto sposób Spalice zostały pozbawione większości pól uprawnych. Wieś Spalice (Spaliz) pojawia się w dokumentach w r. 1288 jako jedna z wielu wsi w okolicy Oleśnicy, które mają płacić dziesięcinę kolegiacie św.Krzyża we Wrocławiu; przed r. 1945 nazwa wsi brzmiała Spahlitz. Przez Spalice prowadziła droga wychodząca z Oleśnicy przez Bramę Sycowską (Mariacką), a zmierzającą w kierunku Sycowa i dalej Kalisza i Torunia. Nazwa Spalić zaliczana jest do tzw. patronimicznych, czyli utworzonych od imienia (czy przezwiska ojca). W naszym przypadku wywodzi się od imienia Spał, Spała względnie też Spałek, i oznaczała jego potomków, a więc ród. Pierwotna nazwa brzmiała Spalicy, a później Spalice. Podobnie jak w przypadku Rataj, oznaczała ona najpierw mieszkańców wsi (osady), którymi byli Spalicy, a dopiero później stała się określeniem wsi.

SERBINÓW
Na zakończenie warto wspomnieć o potrzebie ustalenia nazwy dla nowego oleśnickiego osiedla mieszkaniowego, położonego między ulicami Wileńską i Wojska Polskiego, powszechnie nazywanego Serbinowem. Otóż, osada położona przy południowej stronie ulicy Wojska Polskiego (naprzeciw b. Czerwonych Koszar) i przy początkowym odcinku ulicy Kopernika, nosiła niemiecką nazwę Neusorge, czyli Nowa Troska; jeszcze w r. 1925 była to część Spalic.

Po II wojnie Światowej Komisja Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych dokonująca repolonizacji wszystkich nazw geograficznych na tzw. wówczas Ziemiach Odzyskanych zaproponowała dla Neusorge i zatwierdziła nazwę Zagrodzie. Nazwy tej jednak nie upowszechniono. Serbinów z kolei to wynik trafnego skojarzenia z miejscowością znaną z filmu "Noce i dnie", wyróżniającą się bogactwem gliniastych ziem, a więc w razie deszczu nadmiarem błota. Nadal jest to wątpliwa zaleta tego oleśnickiego osiedla. W latach osiemdziesiątych oleśnicka Spółdzielnia Mieszkaniowa "Zacisze" ogłosiła konkurs na nazwę osiedla, nie znając widocznie istniejącego stanu prawnego. Wynik konkursu był (?) prawdopodobnie żaden.
Ze swej strony proponuję, aby Serbinów zaczęto oficjalnie nazywać Spalicami Miejskimi, jako że jest położony na ziemi, która przez setki lat stanowiła obszar Spalic, a stosunkowo niedawno została włączona do Oleśnicy.