Marek Nienałtowski
Zakrzywiony (?) przejazd pod "Pałacem Wdów" w Oleśnicy
29.07.2006 r.

W książce Historia i zabytki Oleśnicy autorstwa A.P. Szachnowskiego, po raz wtóry wraca stwierdzenie, że "Pod pałacem biegnie sklepiony przejazd, który - co ciekawe - powstał wedle prawideł średniowiecznej sztuki wojennej. Nie biegnie prosto, jak wszystkie inne przejazdy, ale wygina się pod kątem, stwarzając tym samym większe możliwości obronne."

Jest to niestety informacja błędna i nie powinna być powielana kolejny raz bez sprawdzenia. Bowiem sprawdzić ją jest łatwo - wystarczy (znając historię budowy pałacu) przypatrzeć się szczegółom. Można również sięgnąć do istniejących obecnie planów (Pani dr Maria Starzewska, która jako pierwsza napisała o tym, nie miała dostępu do planów i nie mogła sprawdzić tej informacji).

Na rys. 1. pokazano przybliżony plan parteru pałacu ok. 1603 r. czyli, po przebudowie przedbramia i wybudowania "dekoracyjnej bramy wschodniej". W tym czasie zachodnia część pałacu nie uległa jeszcze zmianom. Widać na planie (linia zielona), że przejazd pod pałacem biegnie prosto - nie jest "zakrzywiony".

 

 
Rys. 1. Schematyczne przedstawienie planu parteru pałacu z okresu po 1603 r. i przed 1616 r. Opracowano na podstawie poniższego rysunku

Na rys. 2. pokazano stan po roku 1616. Widać na nim, że wybudowana klatka schodowa, aby spełaniać swoją rolę, musiała "wejść" w światło przejazdu. To z kolei zmusiło budowniczych do przesunięcia portalu - co spowodowało "pseudowygięcie" przejazdu pokazane linią zieloną. Tak więc, nie było to zamierzone względami obronnymi wygięcie przejazdu. Powstało w okresie, gdy już te czynniki (obronne) nie odgrywały znaczącej roli.
Rys. 2. Plan parteru pałacu po zmianach w 1616 r. Tj. dobudowaniu korytarzy na wszystkich piętrach, klatki schodowej, łącznika do kościoła i niepokazanego łącznika do zamku. Rys. z DDŻS PiMBP w Oleśnicy

Literatura

Starzewska M., Śląsk w zabytkach sztuki. Oleśnica, Wrocław-Warszawa-Kraków 1963

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
 Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
 Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI