Marek Nienałtowski
Gdzie w Oleśnicy chowano żołnierzy niemieckich w latach 1944-1945
22.01.2020 r.

14 stycznia 2020 r. dostałem z Niemiec e-maila od Urszuli Ciołkowskiej o następującej treści "Zwracam sie do pana z prosba o udzieleniu mi informacji o grobie zolnierza niemieckiego. Nazywal sie Willi Dressler, ur 19.02.1911 zm. 22.11.1944. Zolnierz ten byl kucharzem w armii niemieckiej, zmarl po ciezkiej chorobie i zostal pochowany na cmentarzu w Olesnicy (posiadam zdjecie z pogrzebu)...". Dostałem przy tym 3 ciekawe kopie zdjęć z pogrzebu oraz ogłoszenie gazetowe o śmierci żołnierza.

Odpisałem zgodnie z prawdą, że już nie ma żadnego śladu po grobach niemieckich, a spis pochowanych w sektorze wojskowym cmentarza komunalnego kończy się na 1941 r. Jednocześnie poprosiłem o przysłanie lepszej jakości zdjęć, aby przynajmniej znaleźć miejsce, w którym został żołnierz pochowany. Dostałem później więcej zdjęć z albumi rodzinnego pana Adolfa Wengner, które pozwolą wskazać przybliżone miejsce pochówku W. Dresslera

Na powyższym lewym zdjęciu pokazano kondukt żałobny - drużyna honorowa, żołnierze z kwiatami, dalej żołnierze niosący katafalk, na którym umieszczona jest trumna przysłonięta sztandarem. Z lewej strony konduktu widać tylną ścianę dużego grobowca. Było ich na obu cmentarzach kilkanaście - nie pozostał po nich ślad. Nie wiadomo gdzie znajdował się wówczas kondukt - czy już na obecnej ul. Cmentarnej? Nie wiadomo czy pochówki wojskowe korzystały z kaplicy na cmentarzu komunalnym.

Na prawym zdjęciu widać, że kondukt zatrzymał się. Sądząc po Wieży Ciśnień - znajdowali się na obecnej ul. Cmentarnej - kiedyś wytyczonej dwoma szpalerami drzew - z lewej cmentarz ewangelicki. Z prawej niewidoczna łąka - już zaczynała pełnić rolę cmentarza.

Powyższe lewe zdjęcie jest najważniejsze dla określenia miejsca pochówku żołnierza. Widać z niego, że żołnierz nie został pochowany na cmentarzu komunalnym w sektorze wojskowym, co może wskazywać, że był zapełniony. Czyli był chowany po drugiej stronie ulicy Wojska Polskiego na łące, obok cmentarza ewangelickiego. Na prawym zdjęciu widać, że ceremonii towarzyszył pastor i akurat uchwycono moment oddania salwy honorowej - kończącej pogrzeb.

Wracam do lewego zdjęcia z Wieżą Ciśnień. Pomiędzy dwoma żołnierzami widoczne są drzwi wejściowe do wieży. Na dachu można zauważyć z lewej lukarnę (wystające okno), niezbyt widoczna jest na zdjęciu lukarna nad oknami, które zaczynają się od drzwi. Lukarna z prawej jest niewidoczna. Poszukiwałem takiego punktu, w którym widać powyższą sytuację. Z prawej strony widać dach byłego kasyna dragonów (Pałac pod Blachą). Pomiędzy dwoma połaciami dachu widać komin w całej okazałości. Należało stanąć w miejscu, gdzie widać sytuację jak na zdjęciu.

W przybliżeniu widać sytuację jak na powyższym zdjęciu wykonanym telefonem, szybko i o zmierzchu.
Mam nadzieję, że ktoś bardziej dokładnie przeanalizuje zdjęcie i dopasuje do rzeczywistości punkt wykonania zdjęcia

Na powyższym planie miasta z 1939 r. naniosłem Cmentarz Armii Radzieckiej i "cmentarz mieszany"
o powierzchni 5 tys. m2, na którym m. in. znajdowała się, znana z materiałów archiwalnych, kwatera włoska.
W niej pochowano już po wojnie 17 osób.
Chyba Willi Dressler został pochowany w okolicy przyszłego sektora włoskiego

Uwagi

• Na tej części cmentarza mieszanego (przyszłego cmentarza nr 2) istniał cmentarz garnizonowy, chyba założony jeszcze przez radzieckiego Komendanta Wojskowego Oleśnicy. Dawni mieszkańców Oleśnicy opowiadają, że leżał blisko obecnej drogi. Pochowani na nim byli, oprócz radzieckich i polskich (z wypadku kolejowego - 9 osób, oraz jedna z wypadku drogowego) także żołnierze francuscy i włoscy. Nie wiadomo kiedy powstał i kiedy został zlikwidowany, a dokładniej kiedy stał się cmentarzem komunalnym nr 2.
• Chyba też obok tego cmentarza chowano zmarłych w radzieckich wojskowych szpitalach - cywilnych obywateli niemieckich, polskich i francuskich.
• Jak się okazuje więcej wiemy o zdarzeniach z lat przed 1939 r. niż o okresie po 1945 r.

Zbieżne.

Kwatera włoska na cmentarzu mieszanym

Cmentarz Komunalny - sektor wojskowy

Cmentarz Garnizonowy

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA BEZ PRZEWODNIKA....
NOWOŚCI